Catalaanse autoriteiten grijpen hard in na AVP-uitbraken: onderzoek bij laboratorium en drastische reductie van wildezwijnenpopulatie

De autoriteiten in de Spaanse regio Catalonië hebben de afgelopen dagen ingrijpende maatregelen genomen in reactie op de recente uitbraken van Afrikaanse varkenspest (AVP). Naast de aankondiging van een omvangrijk afschotprogramma om de populatie wilde zwijnen te halveren, vond op donderdag 18 december ook een politie-inval plaats bij het onderzoeksinstituut IRTA-CReSA, het enige laboratorium in de regio dat met het AVP-virus werkt.

Onderzoek na politie-inval bij IRTA-CReSA

De inval werd uitgevoerd door de Catalaanse politie (“Mossos d’Esquadra”) in samenwerking met de Guardia Civil, op grond van een rechterlijk bevel. De rechtbank gaf opdracht tot een zoek- en inbeslagnameoperatie in het laboratorium, dat in Cerdanyola del Vallès is gevestigd, vlak bij de locatie waar recent besmette wilde zwijnen zijn aangetroffen.

Het doel van de operatie is te onderzoeken of het virus mogelijk via een menselijke fout of een tekortschietend bioveiligheidsprotocol uit het laboratorium zou kunnen zijn ontsnapt. Voorlopig zijn daar geen aanwijzingen voor gevonden, maar de autoriteiten nemen geen enkel risico. Zowel documenten als monsters zijn veiliggesteld voor nader onderzoek.

Het “IRTA ” (Institut de Recerca i Tecnologia Agroalimentàries) heeft laten weten volledig mee te werken met de autoriteiten en benadrukt dat alle bioveiligheidsvoorschriften zijn nageleefd. Het onderzoek staat onder direct toezicht van justitie en de veterinaire autoriteiten, die verwachten de eerste onderzoeksresultaten begin januari te kunnen presenteren.

Halvering van de wildezwijnenpopulatie

Tegelijkertijd heeft de Catalaanse regering een grootschalig plan aangekondigd om de populatie wilde zwijnen drastisch te verkleinen. De regio telt naar schatting 125.000 wilde zwijnen, waarvan ongeveer 60.000 dieren zullen worden afgeschoten. De maatregel maakt deel uit van een bredere strategie tegen de verspreiding van Afrikaanse varkenspest en moet tevens de overlast, landbouwschade en verkeersincidenten met zwijnen beperken.

Volgens officiële cijfers schommelt de dichtheid momenteel rond de 6,2 zwijnen per vierkante kilometer, met uitschieters tot driemaal dat aantal in sommige gebieden. Het streefdoel is om dit terug te brengen tot maximaal vier zwijnen per vierkante kilometer.

Financiële regeling voor jagers

Voor de uitvoering van het reductieplan trekt de Catalaanse overheid een jaarlijks budget van ongeveer één miljoen euro uit. Jagers ontvangen een vergoeding van 18 tot 20 euro per geschoten dier, aangevuld met 5 tot 10 euro voor transport. De regeling moet in de komende maanden worden uitgewerkt in samenwerking met jagersverenigingen en lokale beheereenheden.

Het plan bevindt zich nog in de voorbereidingsfase en is nog niet officieel vastgesteld. Na goedkeuring zal Catalonië tot de eerste Europese regio’s behoren die op dergelijke schaal ingrijpt in de wildstand ter voorkoming van verdere verspreiding van AVP.

Context en vooruitblik

De recente AVP-uitbraken in wilde zwijnen in Catalonië hebben grote ongerustheid veroorzaakt bij zowel veehouders als overheidsinstanties. Hoewel de ziekte niet gevaarlijk is voor mensen, kan ze aanzienlijke economische schade veroorzaken in de varkenssector. De combinatie van forse populatiereductie en gerechtelijk onderzoek naar mogelijke besmettingsbronnen onderstreept de ernst waarmee de Catalaanse autoriteiten de situatie aanpakken.

Het komende jaar zal cruciaal zijn voor het verdere verloop van de bestrijding van AVP in Spanje. Zowel de resultaten van het laboratoriumonderzoek als de uitvoering van het populatiebeheer zullen bepalend zijn voor het succes van het beleid en de herziening van de regionale faunabeheerstrategie.