De donatiecampagne voor de financiering van de bodemprocedure is voortvarend van start gegaan. Daar zijn de Jagersverenigingen en de FPG ontzettend blij mee. Over een week, op 21 augustus, staan we in Den Haag voor de rechtbank. Op dit moment voorzien onze advocaten de rechtbank van relevante informatie en onderzoeken, waaruit blijkt dat het onterecht en niet nodig is om de jacht op het konijn landelijk en haas in drie provincies tijdelijk te sluiten. De Jagersverenigingen en de FPG hopen dat de rechter nog voor de start van het jachtseizoen hierover zijn uitspraak doet.

Aan de bodemprocedure doen ook naast de NOJG en Jagersvereniging de FPG mee. De bodemrechter buigt zich tijdens de zitting over de beslissing van de minister én de beoordelingsmethode die is gehanteerd om de staat van instandhouding van de haas en het konijn te bepalen. De bodemprocedure werd door de Jagersverenigingen medio december 2022 in gang gezet, nadat de voorzieningenrechter in oktober 2022 oordeelde de materie te complex en omvangrijk te vinden voor een kort geding. De ministeriële regeling werd vervolgens doorgezet en de partijen werden doorverwezen naar de bodemprocedure.

Vertrouwen

De zitting en de uitspraak zijn van groot belang voor de volgende jachtseizoenen en voor alle andere bejaagbare wildsoorten. Directeur Willem Schimmelpenninck (Jagersvereniging) : “We hebben veel vertrouwen in onze positie in de bodemprocedure. Hierin wordt de zaak letterlijk tot op de bodem uitgezocht. Daarin staan we heel sterk. Het kan niet zo zijn dat besluiten vanuit de overheid worden gebaseerd op onjuiste gegevens. Het is goed om dit grondig aan de kaak te stellen.”

Donatiecampagne

Het vergaren van de informatie voor de bodemprocedure en al het werk dat de advocaten verzetten kosten veel geld. Waarom de Jagersvereniging en de andere belanghebbenden het dan toch essentieel vinden dat deze zaak wordt gevoerd, staat onder meer in de zomereditie van De Jager, in het voorwoord van de directeur en het artikel met voorzitter jagersvereniging Theo ten Haaf. U heeft ook een donatiebrief ontvangen via de nieuwsbrief NOJG. Hoewel er al ruim 160.000,- euro is opgehaald, is er meer nodig om te kosten te dekken. Doneren kan voorlopig nog via onze speciale webpagina https://www.jagersvereniging.nl/doneren-bodemprocedure/

Meest gestelde vragen

De voorbereidingen voor de bodemprocedure lopen al bijna acht maanden. In de tussentijd heeft (inmiddels demissionair) minister Van der Wal voor Natuur en Stikstof de sluiting van de jacht op hazen in Groningen, Limburg en Utrecht en konijn in heel Nederland tot onze verbazing verlengd naar het komend jachtseizoen 2023/2024. Hier is de Jagersvereniging het niet mee eens. Maar hoe zit dat nu ook alweer precies?

1. Waarom zijn de Jagersverenigingen en de FPG het niet eens met besluit van de minister?

De twee rapporten waar de minister haar regeling – en ook de verlenging hiervan – op heeft gebaseerd, berusten op onjuiste beoordelingsmethodes en keuzes rond gebruikte data en referentiejaren. Dit betreft een rapport waarin de Rode Lijst status van het haas en het konijn zijn bepaald uit 2020, en een rapport waarin de staat van instandhouding van beiden soorten is getoetst.

Een paar punten, waarin wij ons niet kunnen vinden:

1. Voor het beoordelen van de Rode Lijst status wordt teruggekeken naar het referentiejaar 1950. Een forse afname van de populatie sinds 1950 leidt tot de beoordeling ‘gevoelig’, zelfs voor zeer algemene soorten zoals hazen en konijnen. Voor het bepalen van Rode Lijst-status van hazen is echter gebruik gemaakt van verouderde gegevens, terwijl bij het vaststellen van de vorige Rode lijst in 2007 wel de meest actuele data is gebruikt. Het gevolg: in het Rode Lijst rapport 2020 wordt een historische afname gerapporteerd die ruim twee maal zo hoog ligt als in 2007 over nagenoeg dezelfde periode. In 2020 kreeg het haas daarom de status ‘gevoelig’, waar deze in 2007 nog ‘thans niet bedreigd’ was. Onbegrijpelijk, vooral omdat het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) heeft vastgesteld dat er in 2020 meer hazen waren dan in 2007. Bij gebruik van de juiste gegevens zou de status van de haas in 2020 net als in 2007 ‘thans niet bedreigd’ zijn.
2. Ook bij het toetsen van de staat van instandhouding zijn verkeerde keuzes gemaakt. Zo is de staat van instandhouding van hazen en konijnen niet getoetst aan de hand van de Wet Natuurbescherming, maar aan de hand van de Habitatrichtlijn. Deze Europese richtlijn is uitsluitend bedoeld voor Habitatrichtlijn-soorten. Dit zijn soorten die op een speciale lijst zijn geplaatst, omdat over deze soorten in 1994 ernstige zorgen bestonden. Voor deze soorten geldt daarom dat de populatiestand niet lager mag zijn dan het niveau in 1994. Hazen en konijnen zijn geen Habitatsrichtlijn-soorten. In 1994 waren er geen zorgen over hazen en konijnen, en met honderdduizenden hazen en miljoenen konijnen anno nu is de staat van instandhouding van deze soorten absoluut niet in het geding.
3. Bovendien is bij het toetsen van de staat van instandhouding wel gebruik gemaakt van tellingen uit stedelijke gebieden, maar niet van tellingen uit hazenrijk, agrarisch gebied. Niet alleen zijn de tellingen van de WBE’s buiten beschouwing gehouden, ook de tellingen uit het Meetnet Agrarische Soorten zijn niet meegenomen. Onbegrijpelijk, omdat deze door het CBS gevalideerde gegevens een forse toename laten zien in de hazenstand van wel 40% over de laatste vier jaar. Het gevolg: de hazenstand anno nu ligt op exact hetzelfde niveau als in 1994. Daarmee is de staat van instandhouding van het haas in Nederland, ook volgens de veel te strenge Habitatrichtlijn-methode, ‘gunstig’.

2. Waarom zo’n dure bodemprocedure, verandert dit wel iets?

Uiteindelijk is een gang naar de rechter natuurlijk allerminst de meest verkiesbare weg. De gang van zaken afgelopen jaren, met name de keuze voor een fundamenteel onjuiste beoordelingsmethode, stelt ons echter op dit moment voor geen andere keuze. De huidige onjuiste voorstelling van zaken zal ons namelijk ook in de toekomst in de weg blijven staan, wanneer er andere vragen over populaties, trends en de staat van instandhouding van soorten op tafel komen. Tegelijk blijven we de hand reiken naar het ministerie om in goed overleg tot adequate beoordelingsmethodes en juiste gebruikmaking en duiding van data te komen. Wij hopen dat de minister bereid zal zijn de weg van wetenschappelijk verantwoorde, maatschappelijke consensus en draagvlak voor beleid in te slaan, en zal afwijken van de huidige koers. De huidige koers beschadigt de motivatie, vertrouwen en oprechte (vrijwillige) inzet van meer dan 27.000 professioneel opgeleide jagers in plaats van deze te benutten voor de uitdagingen die er liggen in het landelijk gebied.

3. Hoe zit het met de andere wildlijstsoorten? Is er een kans dat jagers straks de vogels op de wildlijst niet meer mogen bejagen?

De vrees dat de houtduif, eend en fazant straks ook niet meer bejaagd mogen worden is reëel wanneer de minister haar huidige koers doorzet. Daarom sorteren de Jagersverenigingen in dit proces alvast voor op dit scenario. De onderzoeken naar de waarde van de door de minister gebruikte rapporten, het gebruik van tellingen, de definitie van de Staat van Instandhouding, en de positionering van diersoorten op de Rode Lijst, kunnen ook worden ingezet wanneer de minister zou willen voorsorteren op het sluiten van de jacht op de vogels op de wildlijst. Dit is ook een belangrijke reden om de kostbare bodemprocedure aan te gaan.

4. De minister geeft zelf aan dat de jacht geen drukfactor van belang is. Hoe komt zij dan tot het besluit de jacht op het konijn landelijk en op het haas in de provincies Utrecht, Groningen en Limburg te sluiten?

Het ministerie stelt zich op het standpunt dat wanneer het niet goed gaat met een soort, de jacht daarop niet kan doorgaan; ondanks het feit dat de Minister erkent dat de jacht geen druk vormt op de soort. Als uitgangspunt hiervoor neemt de minister de onderzoeksresultaten over de staat van instandhouding en de plaatsingen van het konijn en het haas op de Rode Lijst, hoewel de bevindingen van deze onderzoeksresultaten onjuist zijn.

5. Waarom heeft de minister de jacht juist in deze drie provincies gesloten?

De minister is bij de sluiting in 2022 uitgegaan van de cijfers van de uitgave van de Telganger, een uitgave van de Zoogdiervereniging. Hierin staat een meerjarentrend van een bepaalde soort. In Groningen, Utrecht en Limburg liet de trendlijn vorig jaar een daling zien. Als je de cijfers uit de Telganger van een jaar eerder had genomen, dan was de trend in Utrecht stabiel. Ook in 2023 blijkt de meerjarentrend in Utrecht weer stabiel. Daarmee vervalt de basis waarop de minister besloot tot een sluiting in de provincie Utrecht. Desondanks heeft de minister besloten om ook voor komend jachtseizoen de jacht op het haas gesloten te houden.

6. Stel, het gaat daadwerkelijk slecht met het haas. Is het volgens de Jagersvereniging alsnog onterecht om de jacht te sluiten?

De hazenstand kan per gebied wisselen, dat is een gegeven. Daarnaast is de hazenstand weersgevoelig en kan deze per jaar fluctueren. Een jachthouder weet dit en houdt hier rekening mee. De jager heeft bovendien de wettelijke plicht om te streven naar een redelijke wildstand in zijn jachtveld. Als de wildstand te laag is, moet de jager maatregelen nemen om de stand te verbeteren. Het is ook in het eigenbelang van de jager om niet meer te bejagen dan de stand aankan: hij wil immers ook dat het jachtveld waar hij zorg voor draagt een grote diversiteit aan flora en fauna heeft. Het is dus een zelfregulerend systeem, waarbij de jagers gebonden zijn aan de Wet natuurbescherming. Dit maakt het sluiten van de jacht onnodig, zeker nu de minister niet heeft aangetoond dat jagers de plicht om de redelijke wildstand te bewaken niet in acht nemen.

7. Waarom zijn de teldata van jagers niet meegenomen in de besluitvorming van de minister? Waarom zijn die data niet gevalideerd?

In aanloop naar de voorjaarstellingen heeft de Jagersvereniging zich ingezet voor het vergroten van het vertrouwen in de tellingen van de WBE’s. De nieuwe handleiding voorjaarstellingen is positief ontvangen door het CBS, en we zijn gezamenlijk aan de slag met de bestaande WBE-tellingen. Desondanks heeft de minister ook in haar besluit over komend jachtseizoen geen gebruik gemaakt van de tellingen van de WBE’s.

Zitting bijwonen

De NOJG, Jagersverening en FPG en andere belanghebbenden kunnen op maandag 21 augustus om 09:30 uur alle steun gebruiken tijdens de openbare zitting in de rechtbank van Den Haag.

U kunt daarbij aanwezig zijn en op die manier onze stellingen kracht bij zetten. Het is dan wel van belang dat u even een mailtje stuurt naar M.stassen@nojg.nl, zodat we weten hoeveel mensen er komen.

De goudjakhals is in Nederland net als in Duitsland in opkomst. Het dier is al gesignaleerd in Drenthe, Groningen en Friesland. Natuurbeheerders weten door DNA-onderzoek dat er een goudjakhals zit. In de overige oostelijke deel van Nederland gaan ze er vanuit dat het slechts een kwestie van tijd is voor de goudjakhals ook daar opduikt.

De goudjakhals is een middelgrote hond die zowel in paren als in roedels leeft. Vanuit het oorspronkelijke vestigingsgebied op de Balkan verspreidt het zich steeds meer naar West-Europa er zijn al individuele dieren geregistreerd in Duitsland. Samen met terugkeerders zoals de wolf en de exoot zoals de wasbeerhond, is de goudjakhals een andere nieuwkomer die van nature nieuwe gebieden koloniseert.

Markering

• Qua uiterlijk en lichaamsgrootte houdt deze hondachtige het midden tussen een vos en een wolf: schouderhoogte 50 cm, lichaamslengte 70-90 cm, lont 20-30 cm, lichaamsgewicht tot 15 kg

• Bijzonderheid: de ballen van de middeltenen groeien samen in een hoefijzervorm
                             
• Pelskleur meestal roestbruin tot goudrood; Door de langere, donkergekleurde vachtharen vanaf de achterkant van het hoofd over de rug tot aan de punt van de lont, is er een aparte “zadelmarkering”. Bruin gezichtsmasker en witte markeringen op de onderrand van de snuit en op de nek   
• Hij kan worden verward met een wolf, maar: de kop van de goudjakhals is smal en langwerpig, de kop van de wolf lijkt driehoekig door de kortere en bredere snuit

Verspreiding en positie in het zoölogische systeem

• De Afrikaanse goudjakhals (Canis anthus) is nauwer verwant aan de wolf (Canis lupus) dan de Euraziatische goudjakhals (Canis aureus), wiens verspreidingsgebied zich uitstrekt van Azië tot India, het Arabische schiereiland, het Nabije en Midden-Oosten en de Balkan. Ook in West- en Noord-Europese landen, waaronder Duitsland, worden sinds enkele jaren individuele dieren waargenomen. Blijkbaar vindt er momenteel een natuurlijk expansieproces plaats in de goudjakhalspopulaties. 
• Locaties van de eerste waarnemingen laten zien dat revieren, wetlands en laaglandlandschappen fungeerden als trekroutes voor deze wilde hondensoort.

Leefgebied

• Zeer flexibel in habitatkeuze en vertoont nauwelijks voorkeuren; houtvrije open landschappen worden echter vermeden.
• Habitatstructuren die beschutting bieden (bossen, rietvelden) zijn belangrijk als opgroeiplaats en als dagverblijf.
• Landelijke nederzettingen worden ook bezocht vanwege hun voedselvoorziening (afval, huisdieren), zolang er maar een dagopvang in de buurt is. 

Voedsel

• Generalist wiens dieet wordt gevormd door habitat en seizoen
• Breed scala aan voedsel: insecten, knaagdieren, amfibieën, vogels, middelgrote zoogdieren (bijv. Konijnen, reekalfjes, lammeren, schapen), fruit, knollen, maïs; naast actieve jacht ook verzamelaars van aas en afval 
• Foerageren vindt ’s nachts en in de schemering alleen of in kleine groepen plaats

Sensorische prestaties en vocalisatie

• Vocalisaties vergelijkbaar met hond (grommen, blaffen) en wolf (huilen); Goudjakhalzen hebben een hogere toon bij het huilen, snellere reeksen van gehuil dan de wolf, en de toonhoogte valt aan het einde weg; net als bij de wolf dient het huilen om de roedel bij elkaar te houden
• Het goede reukvermogen en gehoor van de goudjakhals, evenals zijn snelheid, stellen hem in staat om succesvolle nachtelijke uitstapjes te maken

Reproductie

• Goudjakhalzen zijn na één jaar geslachtsrijp en blijven hun hele leven als paar bij elkaar
• Paartijd (=Ranz): half januari tot half februari
• Na een draagtijd van ongeveer 60 dagen worden 1-5 jongen geboren
• Verblijfplaatsen:oude vossen- en dassenholen, struikgewas in het riet of struiken
• Jonge dieren blijven bij hun ouders tot de lente van het volgende jaar; Roedelvorming vooral waargenomen in Zuidoost-Europa: ouders, puppy’s en jonge dieren van voorgaande jaren     

Levensstijl en levensverwachting

• Leeft in paren of roedels en bezet gebieden waarin kerngebieden van 2-3 km² worden verdedigd
• Levensverwachting in het wild ongeveer 8 jaar
• Wolven doden goudjakhalzen, wat resulteert in migratie of uitsterven van paren / roedels jakhalzen 

Gevolgen voor soortenbescherming

• De goudjakhals staat in alle EU-lidstaten vermeld in bijlage V van de Habitatrichtlijn, wat de verplichting inhoudt om een ​​”gunstige staat van instandhouding” te behouden en monitoring uit te voeren. In Duitsland wordt het bewijs van de goudjakhals ook geregistreerd via monitoring van grote carnivoren in de deelstaten.
• Met betrekking tot de bescherming van bedreigde diersoorten, zoals op de grond nestelende vogels, zou de vestiging van de goudjakhals vooral voor de weide- en akkervogels problematisch kunnen zijn, aangezien dit het toch al brede scala aan roofdieren (vossen, marters en exoten zoals wasbeerhonden, wasberen) uitbreidt.  
   

Bronnen:

• Demeter, A.; Spassov, N. (1993): Canis aureus   – jakhals, gouden jakhals. In: Handboek van Zoogdieren van Europa. Deel 5 Roofzuchtige zoogdieren – Carnivora, deel. Stubbe, M. 6 Krapp, F. (red.) Aula Verlag Wiesbaden.
• J.Hatlauf (2016): De goudjakhals (canis aureus) in Duitsland en Europa (18,19) in WILD jaarverslag gepubliceerd door de Duitse jachtvereniging.
• S. Schwarz (2013): Goudjakhalzen in Europa – een voorbeeld van de dynamiek van de natuur. FaunaFocus 5, dieren in het wild Zwitserland.
   

Links

• Er wordt onderzoek gedaan naar de goudjakhals in Europa en er wordt bewijsmateriaal verzameld: www.goldschakal.eu

Horn – 24 juni 2024

Jaarlijks organiseert WBE Land van Horne een kraaiendag. Hierbij staat het terugdringen van de kraaienpopulatie voorop, naast het uitoefenen van de lopende ontheffingen op vliegend soorten. Dit jaar is de samenwerking gezocht met een consortium van diverse onderzoeksinstituten die het geschoten wild nadere analyseren op voorkomende ziekten en besmettingen.

Klein gedeelte van het tableau sommigen al ingepakt voor nader onderzoek

Sinds vele jaren voert WBE Land van Horne een actief beleid uit om het schadelijk wild, waarvoor afschotmogelijkheden zijn, te reduceren ten voordele van de soorten die onder druk staan. Vrijwel alle jachtvelden van deze WBE doen mee aan dit initiatief. Jaarlijks worden grote aantallen schadelijk wild geschoten, dat zich uiteindelijk terugvertaalt in een mooie toename van de weidevogelstand, de hazenstand en niet in de laatste plaats de patrijzenstand.

Aangezien het beleid is dat elk afgeschoten stuk wild een bestemming moet krijgen, is dit jaar de samenwerking gezocht met de DHWC (Dutch Wildlife Health Centre).  Het Dutch Wildlife Health Centre (DHWC) is een organisatie in Nederland die zich richt op het bewaken van de gezondheid van in het wild levende dieren. Het doel van DHWC is het verzamelen, analyseren en delen van kennis over de gezondheid en ziekten van wilde dieren.

Onderzoekers aan de slag met het geschoten tableau

De DHWC werkt samen met verschillende partners, waaronder universiteiten, onderzoeksinstituten, natuurbeschermingsorganisaties en overheidsinstanties. Voor de samenwerking met WBE Land van Horne werkte de DHWC samen met de universiteiten van Utrecht, Rotterdam en Wageningen. Tevens was de Provincie Limburg erbij betrokken.

Onderzoekers aan de slag met het geschoten tableau foto 2

Van al het geschoten wild werden de uiterlijke kenmerken vastgelegd. Tevens werden bloedmonsters en overige (weefsel)monsters genomen om later in het laboratorium te analyseren op acht verschillende vogelziektes en invloeden van mogelijke verontreinigingen.

WBE voorzitter Vincent Deenen is trots op deze samenwerking: “Als jagers zetten we ons in voor het versterken van de biodiversiteit. Daar hoort nader onderzoek ook bij om zo veel mogelijk te weten te komen. De unieke samenwerking op onze kraaiendag samen met de verschillende onderzoeksinstituten is hier een mooi voorbeeld van.” Onderzoeker Henk van der Jeugd van het Nederlands Instituut voor Ecologie vult aan: “het is voor ons een hele mooie gelegenheid om zo veel dieren op één moment te kunnen analyseren op vele aspecten. Dit wordt gebruikt voor belangrijk onderzoek, waar uiteindelijk de natuur haar voordeel mee kan doen.” Al met al een mooie win-win situatie voor de jagers van WBE Land van Horne en de onderzoekers.

Voor nadere informatie kan contact worden opgenomen met:

WBE Land van Horne

Vincent Deenen (voorzitter)

wbe.lvh@ziggo.nl

WBE Land van Horne is een Wild Beheer Eenheid uit Midden Limburg. Het werkgebied omvat 10.000 ha. De wildbeheereenheid is een vereniging van jachthouders met een jachtakte en anderen dat tot doel heeft te bevorderen dat een duurzaam beheer van populaties van in het wild levende dieren, bestrijding van schadeveroorzakende dieren en jacht worden uitgevoerd mede in samenwerking met en ten dienste van grondgebruikers en/of terreinbeheerders en mede ter uitvoering van het door de faunabeheereenheid vastgestelde faunabeheerplan.

Het gaat zo goed met de bevers in de provincie Noord-Brabant, dat ze als laatste maatregel gedood mogen worden als ze schade aanrichten aan bijvoorbeeld dijken. De provincie heeft de Faunabeheereenheid daar donderdag vrijstelling voor gegeven. Die is nodig omdat de bever een beschermde diersoort is.

Het jagen op wilde dieren op de Veluwe kan ondanks de komst van de wolf gewoon doorgaan. Dat heeft de rechtbank Midden-Nederland dinsdag bepaald.

Nederland telt zeker 100.000 reeën. Overal komen ze voor: in bossen, akkers, polders en heide. Reeën zijn sierlijk en elegant. Ze zijn ook kwetsbaar. Daarom zoeken ze beschutting en rust. Vereniging Het Ree zet zich in voor goede, gezonde en duurzame reeënpopulaties.

Als vereniging zijn we dé kennis- en adviesorganisatie voor én over het ree. Onze activiteiten zijn onderverdeeld in vijf categorieën:
 ● Verzamelen van kennis over het ree in onze eigen kennisbank.
 ● Ontwikkelen en begeleiden van activiteiten gericht op een duurzaam beheer van reeën.
 ● Ondersteunen van leden bij de uitvoering van het beheer.
 ● Samenwerken met derden op het gebied van leefbaarheid en biodiversiteit.
 ● Voorlichting geven over het ree in de vorm van tijdschriften, boeken, workshops en 
    voordrachten.

Ben jij de nieuwe secretaris van vereniging Het Ree?
Onze vereniging bestaat uit meer dan 100 enthousiaste vrijwilligers, die zich samen inzetten voor een prachtige diersoort. Wij zoeken een nieuwe secretaris, die zich bij onze vrijwilligers voegt. Als secretaris ben je het ‘geweten’ van het bestuur. Dit uit zich in het vertegenwoordigen van de belangen van het voortbestaan van het Ree: de diersoort én de vereniging. Tevens is de secretaris lid van het team dat verantwoordelijk is voor het dagelijks bestuur.
 
De werkzaamheden van onze secretaris
Onze secretaris waakt over de naleving van de statuten en het huishoudelijk reglement. Er wordt één keer per jaar een algemene ledenvergadering georganiseerd. Naast de algemene ledenvergadering komt het bestuur één keer per maand samen. De secretaris zorgt voor de voorbereiding van de vergadering, coördineert de besluitvorming en zorgt voor de verslaglegging en archivering hiervan. Viermaal per jaar wordt ons eigen tijdschrift verstuurd aan alle leden van de vereniging. De secretaris draagt zorg voor de ledenadministratie en de verzendlijsten van ons tijdschrift en de nieuwsbrief. De wisselprijs “Vereniging Het Ree” wordt 1 maal per 2 jaar uitgereikt aan een lid dat zich zeer bijzonder heeft ingezet voor het ree. De secretaris neemt deel aan de jury en draagt zorg voor de uitreiking van de prijs.

Zie jij jezelf bovenstaande activiteiten op je nemen en beschik je daarnaast over:
 ● +/- 16 uur per maand vrije tijd om je in te zetten voor de vereniging
 ● Goede contactuele eigenschappen
 ● HBO/academisch werk- en denkniveau
 ● Goede beheersing Nederlandse taal, zowel mondeling als schriftelijk
 ● Samenwerkingskwaliteiten
 ● Politieke antenne
 ● Kunnen onderscheiden van hoofd- en bijzaken
 ● Inspirerende kwaliteiten
 
Meer weten over deze functie?
Neem dan contact op met Jan van Wulfften Palthe (huidig secretaris)
E-mailadres: secretaris@hetree.nl

Hieronder volgt een verslag uit de Drôme, een departement in Frankrijk, dat u links van de Route du Soleil ziet liggen, als u op weg bent naar het zuiden, na Valence.

Tot aan 2003 was het grootwild uitbundig aanwezig in La Drôme. Meer dan ooit in de eeuwen daarvoor. Sinds de terugkeer van de wolf, is het grootwild in een vrije val geraakt. Eén soort is zelfs compleet verdwenen uit La Drôme.

De Drôme beslaat 6.054 km² en heeft een half miljoen inwoners.

Ons Noord Brabant is ongeveer 5.000 km²  met 2½ miljoen inwoners. Een klein stukje van Limburg erbij en we spreken van een vergelijkbaar gebied qua oppervlakte met 3 miljoen mensen.

De laatste 40 jaar heeft men zich in de Drôme enorm ingezet voor een goede wildstand.

Het afschotplan (minimum en maximum) voor de verschillende bejaagbare soorten wordt jaarlijks of driejaarlijks vastgesteld door de Prefect van het departement, waarbij rekening wordt gehouden met de belangen van de natuur, jacht, landbouw en bosbouw. Het verloop van de afschotplannnen zijn dus een goede indicatie voor de status van het wild.

Op 18 april dit jaar sloeg de Fédération des Chasseurs (Jachtfederatie) van de Drôme alarm:

Spoedig zal de jacht op grootwild voorbij zijn met dank aan de wolf.

• In twintig jaar tijd is de stand van de wolf in dat departement gegroeid van 1 naar 200
• De wolf is nu aanwezig in 90% van het departement
• In 1998 waren er 322 Moeflons – in 2023  0 (Nul – volledig uitgeroeid!)
• Afschotplan Ree: 30-40% omlaag
• Afschotplan Gems: 39% omlaag – in sommige gebieden naar 0: 100% omlaag
• Edelhert in gebieden waar de wolf minstens 10 jaar gevestigd is: 20-30% omlaag
• Wildzwijn: gerealiseerd afshot in 1 jaar van 12.000 naar 8.500 (-30%)
• Van 2021 op 2022: een verdubbeling schade aan vee (+1000 stuks)
• Schade aan vee is slechts 25% van wat de wolf vreet – de rest bestaat uit wild

De voortgaande vermeerdering van de wolf zal onze wildstand, die we in 40 jaar zorgvuldig opgebouwd, naar nul reduceren.

Waar gaat dit ophouden ?

Het verhaal van de wolf in de Drôme is het verhaal van de Staat, die weigert te luisteren naar de Fédération des Chasseurs en die systematisch zowel de aanwezigheid als de impact van de wolf bagatelliseert.

Het bewijs hiervoor wordt geleverd in deze drie voorbeelden:

1. De overheidsinstellingen weigeren de resultaten te erkennen van een wetenschappelijke studie, uitgevoerd op instigatie van de Fédération des Chasseurs, betreffende de directe en indirecte invloed van de wolf op de wilde fauna
2. Vóór 2016 erkende de Staat slechts een minimaal aantal van de gevestigde roedels. Onder druk van de Federatie heeft de Staat in de periode 2016-2021 haar cijfers herzien en erkent de vestiging van 21 i.p.v. de 5 roedels die ze daarvoor wilde erkennen.
3. In Monts-Du-Matin werden op aandringen van de Federatie 4 roedels vastgesteld – de staat had er het jaar daarvoor slechts 1 erkend. Maar daaropvolgend weigerde de staat een simultaan onderzoek voor het hele departement, waar de Fédération om verzocht had, te organiseren.

NB: om de aanwezigheid van roedels wolven vast te stellen, wordt volgens een strikt protocol gedurende 30 seconden wolvengehuil nagebootst, waarna er 2½ minuut aandachtig geluisterd wordt of er een roedel antwoordt. Dit wordt nog 2  maal herhaald. Wanneer dit  over een groter gebied door meerdere groepen wordt uitgevoerd, dient dit op exact dezelfde momenten gedaan te worden. Eventuele resultaten moeten met cameravallen worden bevestigd.

Het verhaal van de wolf in de Drôme zou wel eens het verhaal van het einde van de jacht kunnen zijn in delen van Frankrijk en ook straks in de rest van Europa, waar de wolven zich hebben gevestigd en wat gaan ze dan doen, als hun wilde prooidieren opraken, zoeken ze dan ons huisvee en dieren op als prooi, zoals nu al vaak met schapen, pony’s, koeien gebeurd in Nederland.

Een simpele berekening.

Een wolf van 28 kg heeft 4,1kg vlees per dag nodig. Voor de 200 wolven in de Drôme komt dit neer op 300.000 kg/jaar.

Dit komt overeen met 5200 reeën + 1500 herten + 1800 gemzen + 2000 zwijnen.

Ten minste, als ze alles opvreten, wat zelden het geval is.

Deze aantallen overtreffen alle afschotplannen ruimschoots.

In dit tempo zal er geen grofwild meer te bejagen zijn in het jaar 2030.

13 april 2023

De activiteit van de wolf in de periode 1 november 2022 tot en met 15 februari 2023

Eén van de wolven die in de afgelopen jaren op de Noord-Veluwe werd geboren lijkt op zoek naar een nieuw territorium in Duitsland. Dit is voor het eerst dat een Nederlandse wolf zich mogelijk wil vestigen in het buitenland. Dat blijkt uit de nieuwe voortgangsrapportage over de activiteit van de wolf in Nederland.

Aasetende wolven op de Midden-Veluwe © ARK Rewilding

Wanneer deze wolf met de genetische code GW2667m precies geboren is, is niet duidelijk. Zijn DNA werd voor het eerst in maart 2022 aangetroffen, wat betekent dat hij is geboren in de periode 2019-2021. Zeker is wel dat GW2667m een nakomeling is van de roedel die gevestigd is op de Noord-Veluwe. Bijzonder aan deze wolf is ook dat hij op 8 november 2022 werd aangereden op de N795. Dit blijkt uit haren die gevonden zijn op de autobumper en die daarna onderzocht zijn op DNA. De betreffende wolf werd op de plek van de aanrijding niet aangetroffen. Ruim een maand later werd bij Arnhem een uitwerpsel van deze wolf gevonden. Het dier had de aanrijding blijkbaar overleefd. Op 26 januari 2023 werd GW2667m opnieuw genetisch vastgesteld nabij Fleckertshöhe in Rijnland-Palts, Duitsland. Hij is hiermee de eerste in Nederland geboren wolf die in het buitenland op zoek lijkt te zijn naar een territorium.

Sporen van nakomelingen

In de nieuwe voortgangsrapportage geven we inzicht in de activiteit van de wolf in Nederland in de periode van 1 november tot en met 15 februari 2023. Aan de hand van DNA is de aanwezigheid van 29 verschillende wolven vastgesteld. Hiervan waren zeven zogenoemde ‘zwervende’ wolven. Zij zijn op doortocht en op zoek naar een geschikt territorium. Ook werden voor het eerst sporen aangetroffen van zeven nakomelingen die in 2022 geboren werden binnen de roedels op de Veluwe (vier) en in de regio van Zuidwest-Drenthe en Zuidoost-Fryslân (drie). In totaal heeft ons land nu vier wolvenroedels. Een roedel bestaat uit een voortplantend paar, hun welpen van dit jaar en de inmiddels volgroeide jongen van vorig jaar. Eén roedel bevindt zich in het grensgebied van Drenthe en Fryslân, drie roedels zijn aanwezig verspreid over de Veluwe. Daarnaast zijn er nog vier wolvenparen aanwezig op de Veluwe en één wolvenpaar in Drenthe.

Schademeldingen bij BIJ12

In de afgelopen periode van de eerste 3 maanden van 2023 zijn 157 meldingen van vermoedelijke wolvenschade aan landbouwhuisdieren binnengekomen bij BIJ12. In totaal ging het bij 95 meldingen om wolvenschade. De overige meldingen gaven een andere uitslag of moeten nog worden onderzocht. 

Binnengekomen meldingen monitoring

Er zijn in deze periode 1263 meldingen binnengekomen van (vermoedelijke) sporen van wolven. De meldingen werden gedaan bij het Wolvenmeldpunt van BIJ12, waarvan de uitvoering is belegd bij de Zoogdiervereniging. Bij 664 meldingen is op basis van bewijsmateriaal – zoals DNA-onderzoek op bijvoorbeeld een uitwerpsel – of beeldmateriaal duidelijk geworden dat het daadwerkelijk om een wolf ging. Van de overige 599 meldingen kon niet worden vastgesteld of dit een wolf betrof. 

Samenwerking

BIJ12 is de organisatie die namens provincies de beleidsuitvoering van het dossier van de wolf verzorgt. Dit heeft onder andere betrekking op monitoring en afhandeling van tegemoetkoming in schade. Dit bericht is tot stand gekomen met medewerking van Zoogdiervereniging (monitoring Wolvenmeldpunt), Wageningen University & Research (WENR) (DNA-analyses) en het CEwolf consortium (Centraal Europese wolvenpopulatie) (internationale uitwisseling genetische data).

UDDEL – Het gewenste afschot van zo’n 2500 zwijnen op de Veluwe is in het afgelopen jachtseizoen bij lange na niet gehaald. Volgens Erik Koffeman van Faunabeheereenheid Gelderland (FBE) blijft het afschot ongeveer op de helft steken.

“We zagen het al wel een beetje aankomen”, zegt Koffeman. “We hadden vorig jaar een heel goed jaar als het om afschot gaat. Dat betekent dat er dit jaar minder zwijnen zijn. Dus kom je ze minder tegen en zijn ze moeilijker te bejagen. Verder was het een goed mastjaar. Dat betekent dat ze zich in een korte tijd kunnen volvreten en verder veel rusten. Dan is de kans kleiner dat een jager ze ziet.”

Een goed mastjaar komt ongeveer eens in de vier jaar voor. Bomen en planten dragen dan meer vrucht dan gemiddeld. Eikels, kastanjes en bosvruchten liggen dan voor voor het oprapen voor de wilde dieren.

Op zwijnen mocht van 1 juli 2022 tot half maart van dit jaar worden gejaagd. Dit is nog verlengd tot het einde van maart, maar volgens Koffeman gebeurt er nu niet veel meer. Het gewenste aantal wilde zwijnen op de Veluwe – de doelstand – ligt voor de FBE rond de 1100. Dat aantal zal nu dus niet worden gehaald.

Stand van de edelherten is goed

Verder werden er zo’n 1500 edelherten afgeschoten: dat komt wel overeen met het vooraf gewenste aantal. De jacht op de herten is inmiddels helemaal voorbij en de schatting is dat de stand van de edelherten goed is.
Invloed van de wolf

Overigens werd de jacht dit jaar volgens Koffeman ook beïnvloed door de wolf: “Het gedrag van dieren verandert wanneer er een wolf in de omgeving is. Zwijnen kunnen bijvoorbeeld een dag of drie redelijk op dezelfde plek blijven. Dan wordt het gemakkelijker om ze te bejagen. Maar je merkt nu dat ze de wolf ruiken en sneller verder trekken. Dat maakt de jacht tot een grotere uitdaging.”

Ieder jaar is er een planning voor afschot op de Veluwe. Volgens de Faunabeheereenheid is dit noodzakelijk voor de biodiversiteit en een goede balans van de natuur.