De provincie Noord-Holland gaat in gesprek met boeren over alternatieven voor het doden en bestrijden van dieren om op korte termijn schade aan landbouwgewassen te voorkomen. Het gaat om de diersoorten knobbelzwaan, meerkoet, spreeuw, gaai, ekster, houtduif, zwarte kraai, kauw en konijn. Als er toch schade is, kunnen ondernemers een aanvraag indienen voor een schadetegemoetkoming. 

Het provinciebestuur komt tot het besluit na een uitspraak van Raad van State in april. In een beroepsprocedure tegen het Faunabeheerplan Algemene soorten 2017-2023 voor Noord-Holland oordeelde de Raad van State dat zowel de landelijke als de provinciale vrijstellingen in het faunabeheerplan onvoldoende onderbouwd zijn.

Landelijke en provinciale vrijstellingen maken het mogelijk om diersoorten die schade aan landbouwgewassen veroorzaken te bestrijden. De uitspraak van de hoogste rechter betekent voor de resterende looptijd van het faunabeheerplan in Noord-Holland tot eind dit jaar vooral preventieve maatregelen ingezet moeten worden. Er kan alleen nog met ontheffingen voor bestrijding gewerkt worden. Dit geldt voor alle handelingen waar de vrijstellingen over gaan, zoals afschot en nestbehandeling.

Voor afschot van de 8 soorten is voortaan per situatie een ontheffing nodig. Om die te krijgen is een onderbouwing nodig waaruit blijkt dat voor het doden van de diersoorten alternatieven ontbreken. Ook moeten nut en noodzaak zijn aangetoond en mag de staat van instandhouding, dus de totale populatie dieren, niet in gevaar komen.

De komende tijd gaat de provincie in gesprek met LTO Noord, natuurorganisaties, de Faunabeheereenheid, Omgevingsdienst Noord-Holland-Noord en BIJ12. De vraag ligt op tafel hoe om te gaan met de nieuwe situatie die is ontstaan als gevolg van de uitspraak. Ook werkt de faunabeheereenheid aan een nieuw faunabeheerplan algemene soorten.

De schadetegemoetkoming keert de provincie uit omdat het erg laat in het seizoen is voor boeren om zich aan te passen aan het plotseling wegvallen van de vrijstelling om dieren te doden. Om voor een schadetegemoetkoming in aanmerking te komen moet een ondernemer kunnen aantonen dat alles is gedaan om schade te voorkomen. Dat kan bijvoorbeeld door het plaatsen van netten over de gewassen of door afschrikmethodes. Meer informatie hierover is te vinden op de website van uitvoeringsinstantie BIJ12.

De Raad van State noemt in de uitspraak ook de vos. Voor het beheren van de vos is de ontheffing nog wel geldig. Het beheerplan ganzen in weidevogelgebieden blijft ook geldig. De onderbouwing voor het doden van deze diersoorten voldoet.

 

Om voor schadevergoeding voor ganzenschade in aanmerking te komen moeten agrariërs kunnen bewijzen dat zij er alles aan gedaan hebben om de schade te voorkomen en de ganzen te verjagen. Nu blijkt echter dat hun eigen verjaagacties niet officieel meetellen. ‘’BIJ12 wil alleen verjaagacties van jagers meetellen als preventie tegen wildschade. Als een agrarisch ondernemer zelf ganzen verjaagd met de quad of trekker dan telt dat niet mee. Dat is onwerkbaar en onlogisch,’’ vindt Willemien Koning, CDA-Statenlid Noord-Holland.

De Faunabeheereenheid heeft afgelopen jaar een app ontwikkeld om de enorme regeldruk rond ganzenbestrijding te vereenvoudigen. Nu loopt de FBE er echter tegenaan dat meldingen van verjaging door jagers wel officieel tellen maar van agrariërs niet. Het CDA wil dat de provincie bij de organisatie BIJ12 aan de bel trekt en om aanpassing van het reglement vraagt zodat verjagingen door agrariërs ook officieel meetellen. Doel is om met elkaar de faunaschade door ganzen omlaag te krijgen. Dan moeten de overheidsinstanties het ook wel mogelijk maken om de preventie goed en effectief uit te voeren,’’ vindt Statenlid Koning. ‘’Het belang is groot want de ganzenschade in Noord-Holland is inmiddels gestegen tot meer dan 10 miljoen Euro.’’

Door de ontwikkeling van de app FaunaSpot is de melding van jagen en verjagen eenvoudiger geworden, maar nog steeds zeer tijdrovend. Omdat de agrariërs moet kunnen bewijzen dat zij er alles aan hebben gedaan om schade te voorkomen is een goed registratiesysteem zeel belangrijk.

Met FaunaSpot kan de agrariër verschillende maatregelen registreren (bezoek aan het perceel, werende middelen, verjagen, nestbehandeling). De regels voor adequaat gebruik, zoals gehanteerd door de provincie en BIJ12, staan echter nog niet al die registraties toe.

Alleen in het geval dat een agrariër een perceel bezoekt en vervolgens constateert en meldt dat er op dat moment geen ganzen aanwezig zijn dan geldt dat als officiële registratie. Voor alle andere meldingen en acties is een jager nodig. En deze acties moeten minstens twee keer per week worden uitgevoerd (en dus geregistreerd).

De Faunabeheereenheid heeft aangegeven welke situatie ze onwenselijk vinden voor het bestrijden van de ganzen en dat ze daarover in gesprek zijn met de provincie en BIJ12.

Het CDA zal over deze kwestie in overleg treden met de gedeputeerde en wil dat er wordt aangedrongen op aanpassing van de regels bij BIJ12. Willemien Koning: ,,Als we preventie belangrijk vinden om schade door ganzen terug te dringen dan moeten we er alles aan doen om ervoor te zorgen dat alle preventieve maatregelen goed uitgevoerd en geregistreerd kunnen worden. Dus ook de acties van agrariërs.’’

 

Het is de eerste keer – sinds de wolf terug is in Nederland – dat uit bewijs blijkt dat de wolf in Noord-Holland is geweest. Van een nieuw territorium is echter nog geen sprake. Sporen zoals uitwerpselen of waarnemingen door passanten zijn er niet. De wolf kan in een nacht 50 kilometer afleggen, dat maakt de kans groot dat het dier op doortocht was.

 

Boswachters van het Goois Natuurreservaat (GNR) hebben op een aantal plekken in het natuurgebied camera’s geplaatst met als specifiek doel een wolf te filmen. De kans om als bezoeker een wolf tegen te komen in het GNR is verwaarloosbaar klein. Omdat wolven schuwe dieren zijn, zullen ze mensen over het algemeen mijden.

 

Gezonde wolven die niet worden geprovoceerd of geen voedsel hebben gekregen van mensen, vormen geen bedreiging voor de mens. Mochten bezoekers toch een wolf tegenkomen, dan geeft de Zoogdierenvereniging de tips om de wolf de ruimte te geven, zelf kalm te blijven en zo mogelijk foto’s of een video te maken en deze te sturen naar het Wolvenmeldpunt. Honden kunnen in die situatie en in die omgeving beter aan de lijn lopen.

 

Gedeputeerde Esther Rommel (Natuur en Landschap): “Dit bezoek van de wolf toont aan dat het steeds beter gaat met de natuur in het Gooi. We hebben daar samen met het Goois Natuurreservaat ook hard voor gewerkt. Het is nu afwachten of we meer bezoekjes kunnen verwachten.”

 

Karin Kos, directeur- rentmeester van het Goois Natuurreservaat: “Als natuurbeheerder zijn we verheugd over het bezoek van een zwervende wolf in onze natuurgebieden. De wolf is welkom en krijgt bij ons de ruimte om zijn eigen weg te zoeken.”

 

Het is 7 jaar geleden dat de eerste wolf in Nederland werd gesignaleerd. Sinds 2015 hebben de dieren zich gevestigd in ons land. Noord-Holland is de elfde provincie waarvan bekend is dat een wolf op bezoek is geweest. In Gelderland en Drenthe zijn wolven gevestigd. In de overige provincies, met uitzondering van Zuid-Holland, gaat het om de aanwezigheid voor kortere duur.

 

Om een goed beeld te krijgen van de vestiging van wolven in Nederland, is het belangrijk om waarnemingen van wolven zo snel mogelijk door te geven. Dat kan via de website van het Wolvenmeldpunt van de Zoogdierenvereniging.

 

Wolven eten wilde hoefdieren zoals reeën en everzwijnen, maar kunnen ook schapen aanvallen. Dit kan worden voorkomen door bij een langstrekkende of gevestigde wolf schapen en geiten binnen te houden, of ze binnen een elektrische omheining te plaatsen. Voor meer informatie over preventieve maatregelen kan men terecht bij BIJ12. Wanneer u denkt dat uw dier is aangevallen door een wolf, kan direct contact opgenomen worden met de uitvoeringsorganisatie van de provincies, BIJ12, Zodat binnen 24 uur DNA afgenomen kan worden.