WILD OP DE WEG

Voor beantwoording van de aansprakelijkheidsvraag is echter wel van belang hoe in het wild levende diersoorten juridisch gekwalificeerd kunnen worden. In dit onderzoek worden in dit verband drie verschillende groepen dieren onderscheiden:

•  Op deze dieren kan verschillende wetten en regelgeving van toepassing zijn.

  Welke mogelijkheden biedt de Wet natuurbescherming voor het wildbeheer?

  De Wet natuurbescherming  geeft een aantal mogelijkheden voor het beheer van populaties van wilde dieren (beheer) en het treffen van maatregelen ter voorkoming of beperking van de door hen toegebrachte schade (schadebestrijding).

  • 
    
  • Hierbij dient aan de volgende criteria te zijn voldaan:
    • Bij toepassing van beheer en schadebestrijding dient, slechts wanneer er geen andere bevredigende oplossing bestaat en indien geen afbreuk wordt gedaan aan een gunstige staat van instandhouding van de soort, kan de aanwijzing bedoeld in het eerste lid te worden gedaan ter voorkoming van:
      1. belangrijke schade aan gewassen, vee, bossen, bedrijfsmatige visserij en wateren, of
      2. schade aan de fauna.

      Een omgevingsvergunning als bedoeld in het eerste lid wordt verleend aan een faunabeheereenheid, die handelt overeenkomstig het daartoe vastgestelde en goedgekeurde faunabeheerplan.

    • De faunabeheereenheid kan bij schriftelijke en gedagtekende toestemming de haar ingevolge het eerste en tweede lid toegestane handelingen door een wildbeheereenheid of anderen doen uitoefenen.
    • In afwijking van het tweede lid kan een omgevingsvergunning ook aan een wildbeheereenheid of aan anderen dan een faunabeheereenheid worden verleend, indien de noodzaak ontbreekt voor verrichting van de handelingen door tussenkomst van een faunabeheereenheid.
    • In afwijking van artikel 11.63 Bal en het tweede lid kan een omgevingsvergunning worden verleend voor handelingen die niet op grond van een faunabeheerplan worden verricht, indien de noodzaak ontbreekt voor een faunabeheerplan, gelet op de specifieke kenmerken van de desbetreffende diersoort dan wel de aard of omvang van te verrichten handelingen.

    Een ontheffing wordt slechts dan verleend als een van de limitatief in de Wet natuurbescherming opgesomde belangen in het geding is, deze worden onderscheiden in:

    Vogels

    1. ter voorkoming van belangrijke schade aan gewassen, vee, bossen, visserij of wateren, of
    2. Dieren van soorten als bedoeld in artikel 8.74k, derde lid, Bkl (soorten habitat-richtlijn):
       1. ter voorkoming van ernstige schade aan met name de gewassen, veehouderijen, bossen, visgronden en wateren en andere vormen van eigendom, of
       2. in het belang van de volksgezondheid en de openbare veiligheid of om andere dwingende redenen van groot openbaar belang, of

       Dieren van soorten als bedoeld in 8.74l, derde lid, Bkl (andere soorten):
       

       1. ter voorkoming van schade of overlast, met inbegrip van schade aan sportvelden, industrieterreinen of begraafplaatsen,
       2. ter voorkoming of bestrijding van onnodig lijden van zieke of gebrekkige dieren, en
       3. in het algemeen belang.

       Artikel 5.1, tweede lid, aanhef en onder g, Ow en 4.6 Ob (bevoegdheid bevat een generieke aanwijzingsbevoegdheid,

       Artikel 5.1, tweede lid, aanhef en onder g, Ow en 8.74j, tweede lid Bkl (vogels), 8.74k, tweede lid, Bkl (soorten habitat-richtlijn), 8.74l, tweede lid, Bkl (andere soorten) biedt juist de mogelijkheid tot het verlenen van (individuele) ontheffingen.

       Welke mogelijkheden zijn er per ongeval situatie om iemand aansprakelijk te stellen?

       Er bestaan verschillende ongeval situaties waarbij wild betrokken kan zijn. Allereerst kunnen dieren in verschillende omstandigheden verkeren.

       Hiervoor zijn in het onderzoek de navolgende voorbeelden verder uitgewerkt:

       • een hert in een hertenpark,
       • een hert dat vrij rond kan lopen en een hert in een met wegen doorkruist natuur­park.

       Bij al deze voorbeelden kunnen zich, in een geval een ongeval plaatsvindt, verschillende situaties voordoen. Het kan gaan om een dier dat niet is te herleiden tot een aanwijsbaar gebied, een dier dat is uitgebroken uit een aanwijsbaar gebied of een dier dat schade veroorzaakt binnen een aanwijsbaar gebied. Al deze varianten kunnen onder omstandigheden tot aansprakelijkheid leiden.

       Er bestaan vier verschillende vormen van aansprakelijkheid bij ongevallen tussen automobilist en wild:

       • aansprakelijkheid van de grondbeheerder op- grond van art. 6:162 BW en
       • aansprakelijkheid van de overheid met een beheermogelijkheid op grond van art.6:162 BW

    4. onderzocht kan worden wie de kosten moet vergoeden voor het behandelen en/of opruimen van het aangereden wild.

  Van wie?

  Een ander probleem is dat dieren die in een aanwijsbaar gebied leven, vaak van niemand zijn.

  In zo’n geval zijn er volgens de auteurs drie aansprakelijkheidsopties.

  • De eerste is aansprakelijkheid voor een beheerder die een beheertaak heeft verzaakt, bijvoorbeeld omdat er te veel dieren in de omgeving rondlopen.
  • zoals ernst van de schade,
  • de waarschijnlijkheid daarvan en
  • de zorg in voorzorgsmaatregelen worden bekeken wie als eerste aansprakelijk kan worden gesteld.
• De derde optie is het aansprakelijk stellen van de gebiedsbeheerder, bijvoorbeeld als sprake is van het ontbreken van een hek of wildrooster.

Als dieren in volledige vrijheid leven (en dus niet aan een bepaald gebied zijn gebonden), zijn er twee aansprakelijkheidsopties:

• de aansprakelijkheid van de overheid met een beheermogelijkheid en
• het aansprakelijk stellen van de wegbeheerder.

Pas wanneer aansprakelijkheid is vastgesteld, kan worden gekeken of de automobilist eigen schuld treft. Als onduidelijk blijft wie aansprakelijk is voor verkeersschade met wild, kan volgens de onderzoekers worden overwogen een (overheids)fonds (analoog aan het Faunafonds) in te stellen, waaruit verzekeraars en individuele automobilisten een gemaximaliseerde schadevergoeding kunnen ontvangen.

De achterliggende vraag van het onderzoek betrof de noodzaak van beheer van populaties wild door middel van beheer(bejaging), teneinde (verkeers-)schade te beperken.

Door verdere uitwerking van deze aanbevelingen, kunnen meer concrete afspraken worden gemaakt over vergoeding van de schade. Daarnaast kan onderzoek worden gedaan naar alternatieven om (schade door) aanrijdingen met wild te voorkomen.

Bij technische maatregelen zoals hekken, wildroosters, moderne waarschuwingsystemen en de nieuwe wildspiegels met een beperking van de maximumsnelheid kunnen aanrijdingen mogelijk op een andere manier dan door beheerjacht alleen worden tegengegaan.

Wat dient u als automobilist te doen wanneer U een wild dier aanrijdt?

Bron:

• Wild op weg, Aanrijdingen met wild: wie is verantwoordelijk en wie betaalt de prijs? Rijks Universiteit Utrecht:Kennispunt 2008, Faculteit Recht, Economie, Bestuur en Organisatie
• Verbond voor verzekeraars
• Regeling Natuurbescherming