Het voorstel voor een nieuw ganzenbeleid in Fryslân, genaamd ‘Gans in balans’, heeft als doel om een evenwicht te bereiken tussen het beperken van de schade die ganzen aanrichten aan weilanden en het beschermen van de ganzen. Het college wil actief aan de slag gaan met het verminderen van schade aan gras, terwijl de bescherming van ganzen en weidevogels ook een belangrijke taak is.

In het scenario ‘Gans in balans’ krijgen de Faunabeheereenheid (FBE) en andere gebiedspartijen meer regie om per gebied tot een aanpak te komen. Er wordt ruimte geboden voor pilots en ondersteuning van een ganzencoördinator bij de FBE, om te onderzoeken welke werkwijze effectief is in het voorkomen van schade aan gras. Ook kunnen de partijen de effecten van een dergelijke gebiedsaanpak in kaart brengen, zoals het gedrag van ganzen en het effect van verjaging op weidevogels.

Een nieuw aspect van dit scenario is de introductie van foerageergebieden in oktober, waar boeren op aanvraag een tegemoetkoming in schade kunnen krijgen. De vraatschade door trekganzen, zoals de brandgans en kolgans, is de afgelopen jaren vrij stabiel gebleven. Maar de vraatschade door jaarrond aanwezige ganzen, met name de grauwe gans, neemt juist toe. Daarom wordt de schade door deze ganzen in dit scenario harder aangepakt dan in het huidige beleid.

De kosten voor tegemoetkomingen in schade aan gras blijven stijgen, voornamelijk door de stijgende prijzen voor vervangend voer voor vee. Van € 8,5 miljoen in 2018 zijn de kosten gestegen naar € 12,6 miljoen in 2023.

Het college heeft advies gekregen van een regiegroep bestaande uit vertegenwoordigers van landbouw- en natuurpartijen, die het nieuwe beleid hebben geadviseerd. Het advies van de regiegroep wordt gezien als belangrijk en de provincie adviseert Provinciale Staten om te kiezen voor het scenario ‘Gans in balans’, dat het meest overeenkomt met het advies van de regiegroep.

Op 20 maart neemt Provinciale Staten een besluit over het nieuwe ganzenbeleid, waarbij hoofdlijnen en kaders worden vastgesteld. Het college zal het gekozen scenario vervolgens verder uitwerken. Naast het scenario ‘Gans in balans’ worden nog twee andere scenario’s voorgelegd: het complete advies van de regiegroep en een scenario gebaseerd op de basisvoorwaarden van Provinciale Staten. Het scenario ‘Gans in balans’ zal naar verwachting ongeveer 1,1 miljoen euro per jaar extra kosten ten opzichte van het huidige beleid.

Friesland ontwikkelt nieuw ganzenbeleid. Het provinciebestuur stelt Provinciale Staten voor om vanaf oktober 2024 het huidige ganzenbeleid te verbeteren en aan te scherpen.

In de winter verblijven er ongeveer 500.000 ganzen in Friesland. Dit aantal groeide de afgelopen decennia fors en is sinds 2013/2014 gestabiliseerd. De schade bedraagt 8,5 tot 10 miljoen euro per jaar.

Doel van het nieuwe beleid is om de schade verder terug te dringen. De aanpak van de jaarrond verblijvende ganzen wordt aangescherpt omdat de schade door deze ganzen groeit. Grauwe ganzen zijn verantwoordelijk voor ongeveer een kwart van de voorjaarsschade.

Meer gebiedsgericht

Verder is het plan om meer gebiedsgericht te gaan werken. Grondgebruikers, jagers en terreinbeherende organisaties worden gestimuleerd om per gebied met elkaar in overleg te gaan over de uit te voeren maatregelen.

LTO Noord-bestuurder Jan Teade Kooistra riep de provincie woensdag tijdens de commissievergadering over de Friese ganzenaanpak op om ervoor te zorgen dat het aanvragen van schade wordt vergemakkelijkt. Nu wordt er volgens hem nog veel schade niet uitgekeerd.

Bureaucratisch

‘De grootste hobbel is dat boeren geen schadevergoeding aanvragen. Dat doen ze om diverse redenen niet. Ze vinden het bijvoorbeeld te bureaucratisch. Maar sommige aanvragen worden ook niet gehonoreerd. Want als je een klein foutje maakt, krijg je niets meer.’

Ook Faunabeheereenheid Friesland drong aan op het verminderen van de administratieve lasten.

Kijken naar acties

Bovendien vindt secretaris Peter de Vries van de Faunabeheereenheid Friesland dat er geen onderscheid meer moet worden gemaakt tussen zomer- en winterganzen, maar vooral moet worden gekeken naar acties zoals verjaging met ondersteunend afschot of het beheren van populaties. Hij ziet dat jagers nauwelijks op ganzen schieten.

‘Het schieten van ganzen levert veel imagoschade op. Bovendien kunnen jagers nergens heen met het vlees. Proeven om ganzen te vangen waren ook geen succes.’ De Vries hamert op het opstellen van een plan voor de schadeaanpak. ‘Het is ook in het belang van grondgebruikers dat dit van de grond komt.’

Marjolein Samplonius van het ganzencollectief Fryslân riep op tot een gelijk speelveld voor beheerders binnen en buiten de foerageergebieden. ‘Polarisatie leidt er alleen maar toe dat de bereidheid tot samenwerking in het ganzendossier afneemt.’
Provinciale Staten maken volgende week woensdag hun voorkeur voor het nieuwe ganzenbeleid duidelijk.

bron: Nieuwe oogst

Het college van Gedeputeerde Staten van Friesland heeft op dinsdag 15 februari de startnotitie voor het nieuwe Friese ganzenbeleid vastgesteld en legt een voorkeursvariant voor aan Provinciale Staten. Bij deze variant wordt het huidige beleid verbeterd en aangescherpt.

Voor winterganzen komt een verbetering in de aanpak om de schade terug te dringen. Verder wordt er steviger ingezet op schadebestrijding veroorzaakt door standganzen. De populatie standganzen en de schade door deze soorten is gegroeid en de verwachting is dat deze groei nog verder doorzet. Ook is er binnen deze voorkeursvariant meer aandacht voor gebiedsgericht werken samen met betrokken partijen. 

De Startnotitie beleid Fryske Guozzeoanpak is te vinden op de website van de provincie Friesland.