Onmiddellijk verbod op afschieten vossen in provincie Utrecht – 04-05-2023

Zeker een week mag er geen afschot van vossen plaatsvinden in een groot deel van de provincie Utrecht. Dat heeft de Raad van State donderdag bepaald in een spoedprocedure die was aangevraagd door enkele dierenorganisaties. De Faunabeheereenheid Utrecht begon woensdagnacht meteen vossen te doden, nadat eerder die dag de schorsing van de daarvoor vereiste ontheffing afliep.

‘Er mag dus niet meer geschoten worden’, maakte de raadsvoorzitter na de spoedzitting bij de Raad van de State bekend. Het verbod geldt tot volgende week. Dan beslist de raadsvoorzitter of het verbod voorlopig in stand blijft.

De Utrechtse rechtbank schorste vorig jaar de ontheffing die het mogelijk maakte om vossen te doden. Volgens de provincie was die ontheffing nodig om de weidevogels en loslopende kippen bij Freilandbedrijven te beschermen. Maar de rechtbank zette grote vraagtekens bij de noodzaak van de ontheffing, omdat er al een landelijke ontheffing bestaat om vossen te doden. (Die echter voor de provincie Utrecht sinds de uitspraak van juni 2022 is geschorst)

Ontheffing aangepast

Provincie Utrecht kreeg van de rechtbank opdracht om een nieuw besluit te nemen. Dat heeft de provincie gedaan. De ontheffing is aangepast. Vossen mogen niet meer worden afgeschoten voor de bescherming van de kippen. Het doden van vossen is nu alleen nog toegestaan om weidevogels te beschermen.

De raadsvoorzitter legde meteen de absurditeit van de nieuwe ontheffing bloot. ‘Als je een vos ziet lopen, hoe weet je dan of die op weg is naar een kip of een weidevogel?’ Maar volgens een woordvoerder van de Faunabeheereenheid Utrecht is de vos in dit seizoen vooral op zoek naar legsels van weidevogels.

Woordvoerders van Animal Rights, Fauna4Life en de Faunabescherming vermoeden een andere reden waarom de provincie vossen niet meer wil laten doden in de buurt van Freilandbedrijven. ‘De noodzaak om ze af te schieten bij die bedrijven kon de provincie niet hardmaken. De kippenhouders hebben andere mogelijkheden om hun kippen te beschermen.’ In dat geval mag niet voor het zwaarste middel afschot worden gekozen.

Wie is de dader?

Volgens advocaten van provincie Utrecht is voor de aangepaste ontheffing een gebiedsgericht onderzoek gedaan. Daaruit zou de vos als belangrijkste schuldige naar voren zijn gekomen. Afname van het aantal vossen zou een direct verband hebben met een afname van gedode kippen en weidevogels.

Volgens Harm Niesen van de Faunabescherming is dat onzin. Voor een gedode vos komen juist meerdere terug die zijn territorium willen overnemen, zegt hij. Afschot werkt dus averechts. Niesen noemt het onderzoek van de provincie ook oude wijn in nieuwe zakken. ‘Nepwetenschap.’ Concreet nieuw onderzoek zou niet zijn gedaan. In zijn ogen zijn alleen oude gegevens opnieuw opgediend.

De advocaat van de Faunabescherming zegt ook dat je aan aangevreten eieren en dode kuikens niet kunt zien wie de dader is. Maar de provincie houdt vol dat er een nieuw degelijk onderzoek is gedaan. Er is significant bewijs dat de vos de dader is.

Schadebestrijding in Noord-Holland alleen nog op basis van ontheffing

Uitspraak 201905176/1/A3

Raad van State vindt faunabeheerplan onvoldoende onderbouwd

De Raad van State heeft vandaag uitspraak gedaan in de zaak aangaande het goedkeuringsbesluit van het College van Gedeputeerde Staten van Noord-Holland over het Faunabeheerplan. Na een langslepende rechtsgang oordeelde de Raad van State dat zowel de landelijke als de provinciale vrijstellingen in het faunabeheerplan van de provincie onvoldoende waren onderbouwd. Hiermee zijn de eerdere uitspraak van de rechtbank en het besluit van Gedeputeerde Staten vernietigd.

Concreet betekent de uitspraak van de Raad van State dat voor de resterende looptijd van het faunabeheerplan in Noord-Holland enkel en alleen nog met ontheffingen gewerkt kan worden. Dit is een enorme tegenvaller voor vooral de boeren in deze provincie. Het is nu afwachten hoe het provinciaal bestuur met deze uitspraak omgaat.

Belang overleg minister

De uitspraak benadrukt tevens het belang van een overleg op korte termijn met de minister, dat LTO, Jagersvereniging, NOJG en FPG afgelopen vrijdag middels een brandbrief hebben aangevraagd. Het jagen in het kader van schadebestrijding wordt op deze manier zeer complex en brengt weer meer administratieve handelingen met zich mee. Bij zowel de Jagersvereniging, NOJG, LTO als FPG vreest men voor een verdere versnippering van het soortenbeleid en een verhoging van de regeldruk.

De Raad van State stelt dat bij het onderbouwen van de vrijstellingen naast een grondige onderbouwing van de schade, ook aangegeven moet worden dat tevens gebruik is gemaakt van meerdere en diverse alternatieve beheermethoden om schade te voorkomen. In het faunabeheerplan van Noord-Holland is dit onvoldoende gebeurd zo staat in de uitspraak.

Onherroepelijk

Dit betekent dat Faunabeheereenheden in de toekomst bij het opstellen van hun beheerplannen, nog meer en verder gedetailleerde gegevens moeten opnemen in hun onderbouwingen van bejaging op basis van schadebestrijding. Overigens zijn de reeds vastgestelde faunabeheerplannen onherroepelijk. Deze blijven in het hele land geldig over de vastgestelde looptijd.

Het Faunabeheerplan algemene soorten In Noord-Holland loopt eind 2023 af. In deze provincie is in de broedgebieden van de weidevogel reeds een ontheffing verleent voor het beheer van de vos.

Lees de volledige uitspraak van de Raad van State hier.

Raad van State keurt afschot van ganzen in Friesland goed

Boeren in Friesland kunnen kol-, brand- en grauwe ganzen afschieten. Dat volgt uit een uitspraak van de Raad van State. Die gaf woensdag goedkeuring aan het Faunabeheerplan van provincie Fryslân waarin het afschot wordt geregeld.

Wel vernietigde de raad het besluit waarin concrete aantallen ganzen zijn aangewezen. De periode waarover dat besluit gaat, is inmiddels voorbij. Volgens de raad is zijn oordeel over het afschot van ganzen ook van belang voor toekomstige besluiten van de provincie. Die weet dan hoe de raad over het afschieten van ganzen denkt. Dat oordeel zal niet snel anders zijn dan nu. De provincie moet jaarlijks het maximaal toegestane afschot vaststellen.

De Vogelbescherming maakte bezwaar tegen het besluit over de aantallen af te schieten ganzen, omdat dit leidt tot een veel te grote aanslag op de populaties. Dat zal leiden tot een verslechtering van de staat van instandhouding van deze beschermde vogels.

Gewasschade voorkomen

Verder moet afschot noodzakelijk zijn om belangrijke gewasschade te voorkomen en die schade doet zich hier niet voor, zegt de Vogelbescherming. Volgens de raad is een verslechtering van de ganzenstand verboden. De provincie heeft dat volgens de raad verkeerd beoordeeld. Daarom is het besluit over het aantal af te schieten ganzen door de raad vernietigd.

Een nieuw besluit van de provincie is wel door de raad goedgekeurd. In dat Faunabeheerplan staan maatregelen genoemd om de vraatschade door ganzen op graslanden te voorkomen. Volgens de raad is de noodzaak voor de schadebestrijding voldoende onderbouwd. De strategie om ganzen buiten foerageergebieden en Natura 2000-gebieden intensief te verstoren en ze binnen die gebieden met rust te laten, wordt ook door de raad ondersteund.

Wetenschappelijk bewijs

Zo leren volgens de provincie de ganzen waar voor hun onveilige gebieden liggen. Daarvoor is ook wetenschappelijk bewijs. Toch vindt de Vogelbescherming dat afschot niet nodig is als er bijvoorbeeld lawaaimiddelen worden ingezet als vogelafweerpistolen.

De provincie wijst preventieve maatregelen af, omdat ze heel arbeidsintensief zijn. Daar is de Raad van State het mee eens. Die oordeelde overigens al eerder dat afschot een effectieve maatregel is om schade aan gewassen te voorkomen.