De stichting Weidevogels Hof van Twente gaat nog beter de aantallen nesten en vliegvlugge kuikens  in akkers en weilanden tellen dan nu al gebeurt. Op de vergadering bij melkgeitenbedrijf Veelers in Hengevelde zijn hierover zaterdag 8 juni 2024 voorstellen gedaan aan de vrijwillige veldwerkers en dronepiloten.

De komst van de drone en mogelijke compensatieregelingen voor agrariërs, dwingen het bestuur de puntjes op de i te zetten. Met exacter cijfermateriaal kan het bestuur beter beleid uitstippelen. “We weten daardoor straks beter wat werkt en wat minder goed werkt”, aldus Tjeerd Ploeg van Weidevogels Hof van Twente.

Beschermen
De kersverse voorzitter Tjeerd Ploeg, die de overleden Herman Kraak sinds kort op volgt, liet zich onlangs uitgebreid voorlichting in Zeist bij Vogelbescherming Nederland en bij de Sovon Vogelonderzoek, om de beste telmethode op tafel te krijgen.

Schouw
Agrariërs krijgen vanaf komend jaar een ‘eigen’ veldwerker met wie ze goede afspraken maken om het land te mogen betreden, aldus het voorstel van het bestuur. Wekelijks of om de 14 dagen volgt een schouw: De veldwerker telt hoeveel legsels op het land liggen en hoeveel kuikens er eventueel al rond lopen. Drie coördinatoren verzamelen de gegevens in de gemeente Hof van Twente voor de boerenlandvogelmonitor van Landschap Overijssel. De gemeente en andere overheden kunnen op die gegevens terug vallen bij het regelen van schadevergoedingen aan agrariërs, bijvoorbeeld als de boer later is gaan maaien of stukken gras, bedoeld als voer voor zijn koeien, toch heeft laten staan voor broedende weidevogels.

Gered
Voorzitter Tjeerd Ploeg wil vooral daar weidevogels intensief gaan monitoren, waar ze nog redelijk veel voorkomen. Dronepiloten kunnen het zoekwerk van de veldwerker enorm verlichten. Met de faunadrone van de firma Borre in Bentelo zijn dit jaar voor het eerst nesten in kaart gebracht en beschermd en zijn reekalfjes gered van de maaimachine  in Hof van Twente.  De samenwerking tussen dronepiloten en veldwerkers verliep uitstekend, aldus het bestuur.

Plasdras
De stichting zoekt samen met de Agrarische Natuurvereniging Hooltwark een plek in Hof van Twente voor de aanleg van een plasdras voor de bedreigde weidevogels. De aantallen grutto’s, tureluurs en wulpen zijn zover achteruit gehold dat er nog maar zo’n 20 paartjes grutto’s broeden in de hele gemeente Hof van Twente. Deze soort en ook de tureluur en de wulp dreigen de komende jaren uit te sterven als er niets gebeurt.

Observeren
Het belang van betrouwbare data is essentieel, zei Peter van den Akker van Sovon Vogelonderzoek als genodigde voor de vergadering. Veel vrijwilligers gebruiken al de zogeheten Boerenlandvogel Monitor. Deze app, afgekort BLVM, is in gebruik bij veel vogelwerkgroepen. Dit betekent voor de veldwerker onder meer om de 14 dagen ‘een rondje’ lopen om te observeren in de natuur. De stichting zit ten slotte nog verlegen om nieuwe vrijwilligers met hart voor de weidevogels.

Gepubliceerd op: 04 juni 2024

Provincies keerden in 2023 voor ruim € 55 miljoen uit aan tegemoetkomingen in faunaschade. Dat is 23% meer dan in 2022, toen bijna € 45 miljoen aan tegemoetkomingen werd uitbetaald. Het aantal aanvragen voor tegemoetkomingen steeg van bijna 7700 naar circa 8500.

Download hier alle infographics over faunaschade over 2023. (PDF)

BIJ12 keert de tegemoetkomingen in faunaschade uit namens de provincies en publiceert nu de cijfers over 2023 op basis van de beschikbare gegevens op 13 maart 2024. Het schadejaar loopt van 1 november 2022 tot en met 31 oktober 2023. In die periode hebben alle provincies samen voor € 55.170.586 aan tegemoetkomingen uitbetaald. De meeste schade werd veroorzaakt door ganzen aan grasland. De uitgekeerde schade was het grootst in de provincies Fryslân (€ 15.373.901) en Noord-Holland (€ 15.115.645).

De stijging van faunaschade is onder andere te verklaren doordat een aantal provincies geen gebruik meer kan maken van de landelijke vrijstelling op bepaalde diersoorten. Daarnaast zijn de grasprijzen gestegen en zijn er meer aanvragen ingediend.

Landelijke vrijstelling

Sinds 2023 kunnen grondgebruikers in de provincies Fryslân, Noord-Holland en Zuid-Holland voor meer diersoorten tegemoetkomingen in faunaschade aanvragen. In deze provincies is het niet meer mogelijk om onder andere de kauw, zwarte kraai en houtduif te bestrijden. Daarom worden in deze provincies tegemoetkomingen uitbetaald voor schade veroorzaakt door deze diersoorten. Voornamelijk de houtduif heeft in 2023 flinke schade veroorzaakt bij groentes. Daarom staat de houtduif op 6 in de landelijke top 10 van schadeveroorzakende dieren, en staan bloemkool, sla en broccoli in de landelijke top 10 van schade aan gewassen/diersoorten.

Prijs voorjaarsgras

De stijging in faunaschade wordt ook deels veroorzaakt door de hogere prijs van voorjaarsgras. De drogestofprijs van voorjaarsgras per kilo steeg met 10% van € 0,31 in 2022 naar € 0,34 in 2023. Als ganzen graslanden kaal grazen, moet een boer vervangend voer voor zijn koeien kopen. De prijs van het gras dat door faunaschade verloren is gegaan, wordt berekend aan de hand van de marktwaarde van vervangend voer.

Meer aanvragen

Het aantal aanvragen voor tegemoetkomingen steeg met circa 10%. Grondgebruikers dienen steeds vaker meerdere aanvragen per jaar in voor tegemoetkomingen in faunaschade. BIJ12 vermoedt dat dit komt doordat grondgebruikers, al dan niet met professionele hulp, steeds beter de weg vinden voor het aanvragen van een tegemoetkoming.

Ook zijn er het afgelopen jaar meer wolvenaanvallen geweest op landbouwhuisdieren, zoals schapen. In 2023 bedroeg de totale tegemoetkoming in wolvenschade € 353.292. In 2022 was dat € 296.932. De wolf bracht afgelopen jaar de meeste schade toe in de provincies Drenthe, Fryslân en Gelderland. De schade door wolven is in een infographic in beeld gebracht.

Monitor Faunaschade

Via de Monitor Faunaschade zijn de faunaschadecijfers te vinden per provincie, diersoort, gewas en jaartal. Via het bronbestand van de Ruimtelijke Monitor Faunaschade zijn deze gegevens te vinden per wildbeheereenheid.

Toelichting

Alle schadecijfers zijn gebaseerd op de gegevens die bekend waren op 13 maart 2024. De cijfers zijn aan verandering onderhevig omdat er nog tegemoetkomingsaanvragen over de betreffende periode worden afgehandeld. De meest actuele cijfers van wolvenschade staan in de tabel met wolvenschade.

De cijfers gaan over de tegemoetkomingen in faunaschade die zijn uitgekeerd aan grondgebruikers. Dit is echter niet de totale faunaschade omdat de eventuele behandelingskosten en het eigen risico hierin niet zijn meegenomen, en niet alle faunaschade wordt gemeld. Daarnaast keert BIJ12 alleen tegemoetkomingen uit voor schade die is veroorzaakt door beschermde, inheemse diersoorten.

De infographic van faunaschade in de provincie Flevoland geeft een vertekend beeld omdat er op 13 maart 2024 nog twee grote tegemoetkomingsaanvragen in behandeling waren. Die zijn niet meegenomen in de infographics.

Zoals destijds vermeld, waren de cijfers van wolvenschade in 2022 niet compleet. Dat kwam doordat nog niet alle aanvragen waren afgehandeld toen de cijfers gepubliceerd werden. De uiteindelijke wolvenschade in schadejaar 2022 bedroeg € 296.932. Bij publicatie van de schadecijfers was dat nog € 235.387.

De infographic over wolvenschade bevat een categorie diersoort ‘schaap en geit’. Er zijn in 2023 drie aanvragen geweest waarbij schade was aan zowel schapen als geiten.

De terugkeer van wolven in Nederland brengt veel reacties en nieuwe dilemma’s met zich mee. De Raad voor Dierenaangelegenheden (RDA) heeft op 24 mei een zienswijze aangeboden aan minister Van der Wal voor Natuur en Stikstof waarin ze pleiten voor een landelijke uitvoeringsagenda met concrete maatregelen. De RDA benadrukt de noodzaak van aandacht voor zowel de sociale als emotionele kant van dit vraagstuk.

Minister Adema van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en Van der Wal voor Natuur en Stikstof hebben de RDA gevraagd om een maatschappelijke dialoog te organiseren en te adviseren over hoe samen te leven met wolven in Nederland. Uit deze dialoog blijkt dat er zorgen bestaan over de veiligheid van mensen en dieren, en over de positie van de wolf en de bescherming van de natuur. Tijdens de bijeenkomsten werd duidelijk dat wolven in de leefomgeving van mensen angst, frustraties en conflicten kunnen veroorzaken, waarvoor nog te weinig aandacht is.

De RDA stelt dat er samenhangende maatregelen en acties nodig zijn voor zowel de korte als de lange termijn. Preventieve of beschermende maatregelen tegen aanvallen op gehouden dieren zijn noodzakelijk voor hun welzijn en om conflicten te voorkomen. Het volledig weren van wolven is echter niet mogelijk en in strijd met hun wettelijke beschermingsstatus.

De RDA adviseert de overheid om een overkoepelende visie te ontwikkelen die het provinciale kader van de huidige wolvenaanpak overstijgt. Deze visie moet antwoord geven op de vraag welke ruimte primair bestemd is voor wilde dieren en de natuur, en moet ook keuzes benoemen in situaties waarin dierhouderij en wolven met elkaar botsen. Praktische kennis en betrouwbare informatie zijn essentieel om angstgevoelens voor wolven te kunnen aanpakken. De RDA suggereert daarom de oprichting van een kenniscentrum, meldpunt en informatiepunt.

Daarnaast zal Nederland bij een stemming in de Europese Raad het voorstel van de Europese Commissie om de beschermde status van de wolf af te zwakken, steunen. Minister Van der Wal heeft dit op 24 mei aangegeven. De Europese Commissie stelt voor om de status van de wolf van ‘strikt beschermde soort’ naar ‘beschermde soort’ te veranderen. Dit biedt meer mogelijkheden voor beheer en maatregelen bij probleemgedrag van wolven, terwijl de wolf toch een beschermde status behoudt. Van der Wal acht deze flexibiliteit wenselijk en zal daarom voor het voorstel stemmen.

Voor meer informatie kunt u de volledige zienswijze ‘Samen leven met wolven in Nederland’ downloaden via de website van de RDA.

Den Haag, 29 mei 2024 – Door het natte voorjaarsweer van de afgelopen weken waarschuwt Stichting Tekenbeetziekten voor een verhoogd aantal tekenbeten dit seizoen. De vochtige omstandigheden hebben geleid tot een explosieve groei van de tekenpopulatie, waardoor wandelaars, natuurliefhebbers en buitenwerkers extra alert moeten zijn.
Teken zijn kleine spinachtige beestjes die zich voeden met het bloed van mensen en dieren. Ze komen vooral voor in bosrijke gebieden, graslanden, duinen en tuinen. Een tekenbeet kan ernstige gevolgen hebben, zoals de ziekte van Lyme, TBE en andere tekenbeetziekten. Daarom is het belangrijk om voorzorgsmaatregelen te nemen en snel te handelen bij een beet.

“De teek heeft het leven van tienduizenden mensen verwoest”

In eerste instantie zal men denken dat er een horrorfilm aankomt genaamd: Teken. Die is er ook, maar duurt slechts 10″ en is te zien op YouTube.

Voorzorgsmaatregelen om tekenbeten te voorkomen:

1. Draag bedekkende kleding: Lange mouwen, lange broeken en dichte schoenen helpen om tekenbeten te voorkomen. Stop de broekspijpen in de sokken voor extra bescherming.
2. Gebruik insectenwerende middelen: Smeer onbedekte huid in met een insectenwerend middel. Onze Sentz Insect Schild is natuur- en milieuvriendelijk en bevat geen DEET, maar werkt net zo goed!
3. Blijf op paden: Vermijd hoog gras en dichte begroeiing waar teken zich schuilhouden.
4. Controleer op teken: Inspecteer het lichaam na een buitenactiviteit grondig, vooral op warme en vochtige plekken zoals oksels, liezen en knieholtes.

En vergeet vooral niet na een dagje buiten ’s avonds een tekencheck te doen! Zie ook www.tekencheck.nl.
Wat te doen bij een tekenbeet:

1. Verwijder de teek zo snel mogelijk: Gebruik een tekenkaart, onze TickEase of een andere (verantwoorde) tekenverwijderaar om de teek zo dicht mogelijk bij de huid vast te pakken en trek deze voorzichtig maar stevig recht omhoog. Vermijd draaien of knijpen.
2. Desinfecteer de beetplek: Reinig de beetplek na het verwijderen van de teek met alcohol of zeep en water.
3. Houd de beetplek in de gaten: Let op de plek van de beet en noteer de datum. Als er binnen enkele weken een rode ring (EM) of andere symptomen optreden, zoals koorts of gewrichtspijn, neem dan direct contact op met een arts.
4. Meld de beet bij tekenradar.nl

Stichting Tekenbeetziekten benadrukt het belang van bewustwording en voorzorgsmaatregelen om de risico’s op tekenbeten en de daaruit voortvloeiende ziektes te minimaliseren. Voor meer informatie en preventietips kunt u terecht op onze website: tekenbeetziekten.nl.
Samen kunnen we de risico’s van tekenbeten verkleinen en genieten van een veilige tijd buiten.

Diana Uitdenbogerd, vice-voorzitter Stichting Tekenbeetziekten, laat weten: “Om iedereen in Nederland goed voor te lichten over en gedegen onderzoek te doen naar tekenbeetziekten is veel geld en mankracht nodig! JIJ kunt helpen door te doneren of je aan te melden als vrijwilliger!”

Op 5 april 2024 kwam de provincie met een nieuwe vergunning, dit keer onder de omgevingswet, die bestrijden van schade en populatie beheer van grauwe ganzen mogelijk moest maken.  Deze vergunning bevatte opeens allerlei beperkingen. 

Zie: https://fbefryslan.nl/maatregelen-grauwe-gans/                                                                          

Over deze nieuwe vergunning, en de opeens daarin opgevoerde zoneringen en voorwaarden is geen voorafgaand overleg met de FBE geweest zoals te doen gebruikelijk is.

Meteen nadat deze vergunning door de WBE’s aan wachtende uitvoerders was doorgestuurd ontstond er onrust wegens in de vergunning gehanteerde criteria voor toestemming door aanpalende natuurgebiedsbeheerders en weidevogelbeheerders, en een zonering van 300 meter naast deze gebieden, waarbinnen, los van het oordeel  of aanwezigheid van deze categorie aangrenzende eigenaren , geen grauwe ganzen zouden mogen worden geschoten.

Er ontstond ophef over deze provinciale regelgeving, die zelfs het al dan niet aanlijnen van de hond van uitvoerders die geschoten ganzen apporteren, wilde regelen.  Nadat bleek dat er geen aanpassing van deze vergunning en voorwaarden meer mogelijk was, hebben Jagersverenigingen in Fryslân hun leden daaropvolgend geadviseerd, wegens onzekerheden van gevolgen voor jachtakte houders bij onbewuste overtreding van deze nimmer gebruikelijke regels en voorwaarden, om geen gebruik te maken van deze vergunningen om hun jachtakte niet in gevaar te brengen.

De gezamenlijke agrarische partijen worden door deze gang van zaken rechtstreeks in hun belang getroffen en zijn als probleem eigenaar in onderling overleg gegaan.  Zij hebben eerst getracht, via de FBE, de Provincie tot intrekken van deze vergunning te brengen en gemotiveerd op voorheen bestaand- en vergund gebruik om een nieuwe vergunning verzocht, gelijk luidend aan de bestaande ontheffing welke voorheen voor zomerganzen bestrijding van grauwe ganzen werd uitgereikt onder de Wet natuur Bescherming 2017.

Toen duidelijk werd dat de Provincie niet voornemens was aan deze redelijke wens tegemoet te komen en ook bleek, dat hier sprake  is van een structurele poging jacht en beheer ondergeschikt te maken aan  maatwerkregels  conform de zorgplichtwet, alsof het hier een vergunningplichtig  nieuw project of activiteit betrof,  terwijl dat gezien de historie perse niet het geval is,  werd besloten een oproep te doen aan eigenaren en  jagers om via een standaard bezwaarschrift te voorkomen dat deze vergunning met gepubliceerde voorwaarden en regelgeving van dat soort,  leidt tot verdere belemmeringen van jacht en beheer,  waar dat voorheen,  bij eerdere ontheffingen en vrijstellingen, niet het geval was.

Bij het schrijven van dit bericht is inmiddels de termijn voor indiening van een bezwaar tegen de gepubliceerde vergunning met deze voorwaarden gesloten op 17 mei jongstleden.

De agrarische partijen stellen vast dat tussen de 100 en 200 bezwaren zijn ingediend waarbij een belangrijk deel ook is ingediend door jagers. De jagers die bij hun jachtverpachter schade bestrijding plegen zijn uiteraard wel degelijk belanghebbenden bij minder gereguleerd en beperkte bejaging van schade soorten als de grauwe gans.

Zij hebben ingezien, dat wanneer door dergelijke beperkingen hun verhuurder van de jachtrechten wordt getroffen door bovenmatige schade en zij worden beperkt in hun mogelijkheden via het beheer om schade te voorkomen en te bestrijden, wat uiteindelijk negatief kan uitwerken op hun relatie met de verhuurder van de jachtrechten, waar zij naast hun diensten voor beheer en schade bestrijding ook via de jachthuur hun jachtakte aan ontlenen.

Bij dezen willen alle Friese grondgebruikers hun jagers, die op deze manier solidair zijn geweest met hun boer in deze juridische aanpak van deze onredelijk belemmerende vergunning verlening van harte bedanken, voor hun gegeven steun en gewicht aan dit beroepschrift.

Hoe nu verder?

In ieder geval rekenen wij erop dat de commissie beroep en bezwaarschriften van de Provincie Fryslan op zo snel mogelijke termijn een hoorzitting houdt, waar alle indieners van een beroepsschrift en mogelijk enige juristen van verzekerde agrariërs en ook jagers gezamenlijk aan deel kunnen nemen.

Door de aantallen bezwaarmakers en het juridisch gewicht wat moet worden toegekend aan een dergelijke massale reactie via beroepsschriften zal hier sprake zijn van een krachtig signaal dat verdere beperkingen op jacht en beheer, die voorkomen uit overdreven beschermingsprincipes niet langer meer gedragen worden door de hierdoor getroffen belanghebbenden.

Het zal politiek een duidelijk signaal geven, dat het nu tijd is voor nieuw beleid, willen we de reeds haast oncontroleerbare schade toenames via populatie beheer en ruimere wettelijke kaders onder controle brengen.

Maar het aller belangrijkste is dat een duidelijke advisering verwacht mag worden die aangeeft welke status jacht en beheer en schadebestrijding in de vorm, die sedert de vogelrichtlijn en habitatrichtlijn peildata  bekend en vergund is geweest,  heeft verkregen als zijnde “vergunning vrij” bestaand gebruik.

Dat houdt in, dat daar op dus geen aanvullende regels en voorwaarden gesteld kunnen worden onder de Omgevingswet, redenerend alsof het hier een nieuwe activiteit of project zou betreffen.

Mocht de commissie niet tot dit advies willen of kunnen komen dan staat, door dit bezwaar, voor eigenaren en indieners van dit beroep, de mogelijkheid open via een beroepsschrift bij de rechtbank alsnog de gewenste duidelijkheid te verschaffen, zodat verdere aantastingen van het eigendomsrecht en de vergunning vrijheid van jacht en beheersactiviteiten via ecologisch gemotiveerde partijen op eigendomsrecht tot schade bestrijding en beheer tot het verleden gaan behoren.