DD: 7 november 2023

 

Mensen, dieren en planten leven met en naast elkaar, ook in de provincie Utrecht. Soms botsen hun belangen. Zo kunnen dieren bijvoorbeeld schade veroorzaken aan de natuur en landbouwgewassen of een gevaar zijn voor de verkeersveiligheid.

Om ervoor te zorgen dat er ook in de toekomst een goede balans is tussen het behoud van dieren en het beperken van schade en overlast die zij kunnen veroorzaken, heeft de provincie een ontwerp Omgevingsprogramma Faunabeleid en Monitoring (OFM) opgesteld.

Nijlganzen

De belangrijkste reden voor het nieuwe kader zijn gerechtelijke uitspraken. Deze eisen dat duidelijker wordt of de inzet van preventieve (niet-dodende) maatregelen en afschot de schade aan de natuur, gewassen en andere

locaties daadwerkelijk vermindert. Om aan die eis te kunnen voldoen, zullen er meer data verzameld moeten worden. Daarnaast is beter inzicht in de staat van instandhouding van soorten nodig en moet er daarom in de toekomst beter gemonitord worden.

Zienswijze op het ontwerp

Het ontwerp-OFM, inclusief de nota van beantwoording, ligt van november tot 18 december 2023 ter inzage. In deze periode kan iedereen een zienswijze indienen op het ontwerp. Gedeputeerde Mirjam Sterk (Natuur en

Landbouw) roept op om hier zeker gebruik van te maken. “Met dit faunabeleid willen we ervoor zorgen dat bepaalde dieren zoals ganzen, vossen en herten niet in hun voortbestaan worden bedreigd, maar dat de schade en

de overlast die zij kunnen veroorzaken tegelijkertijd beperkt blijft. Als provincie vinden we het belangrijk om hierbij vooral gebruik te maken van preventieve, niet- dodende, maatregelen. Het spreekt voor zich dat wij

openstaan voor de ideeën, wensen en zorgen van alle betrokken partijen zodat we samen kunnen komen tot een toekomstbestendig beleid.”

De vier stappen in het nieuwe beleid

Het nieuwe faunabeleid omvat vier opeenvolgende stappen om schade en overlast te voorkomen.

1. De eerste stap is beschermen; voor soorten die niet in een gunstige staat van instandhouding verkeren, wordt geen vergunning meer verleend voor schadebestrijding.
2. Daarna volgt preventie; de schade wordt beperkt met niet-dodende maatregelen. Denk hierbij bijvoorbeeld het aantrekkelijk of juist onaantrekkelijk maken van bepaalde gebieden of aan verjagende middelen zoals drones en vogelverschrikkers. Als alleen preventie niet voldoende is, volgt
3. de derde stap: preventie en afschot. Dit houdt in dat er een vergunning kan worden aangevraagd voor verjaging met ondersteuning van afschot.
4. En tot slot is er de mogelijkheid voor populatiebeheer en afschot. Dat wil zeggen dat voor soorten waarvan aangetoond kan worden dat het terugdringen in aantal nodig is vanwege ecologische en/of maatschappelijke belangen, populatiebeheer wordt toegestaan. Het gaat hier om soorten zoals grauwe gans, ree en damhert.

Het OFM zal naar verwachting in februari 2024 vastgesteld worden door Gedeputeerde Staten.

 

/*! elementor - v3.18.0 - 20-12-2023 */ .elementor-widget-image{text-align:center}.elementor-widget-image a{display:inline-block}.elementor-widget-image a img[src$=".svg"]{width:48px}.elementor-widget-image img{vertical-align:middle;display:inline-block}

Weg- en spoorbeheerders moeten de komende jaren alleen al in de provincie Limburg vele miljoenen uittrekken om gevaarlijke situaties als gevolg van het gegraaf van konijnen, dassen en bevers te voorkomen.

Instanties als provincie, Rijkswaterstaat en ProRail moeten alles in het werk stellen om verzakkingen die worden veroorzaakt door de nijvere gravers te voorkomen. Doen zij dit niet, dan kunnen er gevaarlijke situaties ontstaan, aldus De Limburger, die zich baseert op antwoorden van de provincie op vragen van VVD-Statenlid Hermans Nijskens, die zich ernstig zorgen maakt over de situatie.

Het probleem wordt goeddeels veroorzaakt door het feit het aantal gravers is toegenomen, doordat populaties zich hebben hersteld. Zo meldt de provincie Limburg dat het aantal dassen landelijk weer zo’n 5000 bedraagt, terwijl er in de jaren tachtig nog maar 1200 van over waren. Ook het aantal bevers is flink toegenomen. Die vestigden zich eerst in natuurgebieden, maar inmiddels zoeken ze steeds meer hun heil op rustige plekken in de buurt van wegen en het spoor.

Bijvoorbeeld; De reparatie van de afrit langs de A73 bij Venray duurde weken door gravende bevers wat vele tonnen kostte en de treinverbindingen tussen Sittard en Heerlen was weken gestremd, dassen hadden daar hier hun gangen gegraven. Het gevolg daarvan is dat er verzakkingen kunnen ontstaan, waardoor onder andere het treinverkeer belemmerd wordt en er vertragingen kunnen ontstaan of zelfs het treinverkeer op hele trajecten moet worden stilgelegd, met alle gevolgen voor reizigers van dien.

Jachtbelevenissen Alles wat je moet weten over de jacht Ondanks dat er vroeger vaak gejaagd werd, lijkt de kennis van jagen in de hedendaagse samenleving af te nemen. Jagers jagen tijdens het jachtseizoen op verschillende dieren om de wildstand onder controle te houden. Nederland bevat dan ook in totaal zo’n 2.5 miljoen hectare jachtveld, waardoor veel jagers nodig zijn.   Nadat Bert uit Lekkerkerk in 2013 zijn eerste verhalenbundel uitgaf, ervaarde hij een wens naar meer. Zo ontstond dan ook het nieuwe boek ‘Een knipoog van Diana – Jachtbelevenissen’. In deze bundel vertelt Bert passievol over zijn verschillende jachtbelevenissen. Onderwerpen zoals hoe je een schot voorbereidt, waar je rekening mee moet houden en welke keuzes je moet maken na het zien van een prooi, passeren hierin de revue.   Deze verhalenbundel, die zowel voor ervaren jagers als mensen die nog onbekend zijn met jagen geschikt is, wordt op vrijdag 3 november uitgegeven door Uitgeverij Boekscout. In ‘Een knipoog van Diana’ neemt Bert u mee op jacht. Belevenissen in de vroege uurtjes van de dag of tegen de avondschemering. In binnen- en buitenland. Van het vangen van konijnen met fretjes tot het aanbersen van herten in de Schotse hooglanden. Dagdromend op een hoogzit of verscholen in het riet voor het waterwild. Niet altijd valt er een schot en vaak wint het wild het van de jager. Ook wordt gewerkt en geoogst met een eendenkooi.     Over de auteur Bert Pellegrom heeft een diepgewortelde band met het wild en zijn omgeving. Is het liefst buiten en al sinds zijn jeugd bezig met jacht en schadelijk wild bestrijding. Met oneindig veel geduld met verrekijker en geweer struinen in de Schotse hooglanden is zijn grootste passie. Vaak is hij te vinden in onze mooie Hollandse polders. Maar ook op vele aanzit en drijfjachten in ons buurland. Hij is gepensioneerd boswachter. Daarnaast is hij een kooiker en ringer van watervogels. Bert is een schrijver voor jachtbladen en jacht gerelateerde bladen met ruim honderd publicaties, vaak onder het pseudoniem MacPel. Auteur van het in 2013 uitgegeven boek ‘Jacht en Vangst.’ Boekgegevens Titel: Een knipoog van Diana – Jachtbelevenissen Auteur: Bert Pellegrom Verschijningsdatum:  03-11-2023 Aantal pagina’s:   246 ISBN:  9789464898286 Geïllustreerd:  nee Verkoopprijs:  € 22,50 Uitvoering: Paperback * inclusief kosteloze verzending in Nederland en België Het boek is te bestellen via de site van Boekscout (google) Bol.com en te bestellen via erkende boekhandel

De aanwezigheid van wolven in Nederland wordt in kaart gebracht dankzij waarnemingen die binnenkomen bij het Wolvenmeldpunt. Jaarlijks komen er een toenemend aantal meldingen binnen, afgelopen jaar circa 5.000. Omdat BIJ12 verschillende ‘wolventaken’ uitvoert, zoals het coördineren van de monitoring en de afhandeling van schade, verplaatst het Wolvenmeldpunt ook naar de website van BIJ12.

Vanaf 1 november is het mogelijk om op de website van BIJ12 via een invulformulier een waarneming door te geven. Vervolgens wordt – net als voorheen – door het team deskundigen van de Zoogdiervereniging gevalideerd of het inderdaad om een wolf gaat.

Binnen het samenwerkingsverband Wolven in Nederland werken verschillende organisaties al sinds 2008 samen door kennis te verzamelen hoe Nederland zich moet voorbereiden op de terugkeer van de wolf. Hierop volgde meldingen vanuit het publiek van mogelijke wolfwaarnemingen. Dat was voor de deelnemers van Wolven in Nederland de aanleiding was om een Wolvenmeldpunt op te zetten.

De uitvoering van het Wolvenmeldpunt ligt sindsdien bij de Zoogdiervereniging. Meldingen konden gedaan worden via de website van Wolven in Nederland. Aangezien Wolven in Nederland geen rol heeft bij de uitvoering van het Wolvenmeldpunt, wordt het digitale systeem nu verplaatst naar BIJ12.

Wanneer iemand een wolf of een wolvenspoor tegenkomt, kan dit worden gemeld bij het Wolvenmeldpunt. Het Wolvenmeldpunt beoordeelt alle waarnemingen. Als voldoende bewijsmateriaal is meegeleverd, kan beoordeeld worden of het daadwerkelijk om een wolf gaat. Om een zo volledig mogelijk beeld te verkrijgen van de wolfactiviteiten in Nederland, maken schadegevallen aan vee ook onderdeel uit van de totale database van het Wolvenmeldpunt.

 

Landbouw en natuur ondervinden veel schade van ganzen. Ook kan de vliegveiligheid in gevaar komen. De faunabeheereenheden van de provincies Noord-Holland, Zuid-Holland, Flevoland Utrecht en Zeeland gaan voor de periode 2024-2030 werken richting één gezamenlijk interprovinciaal faunabeheerplan Ganzen. 

In elke provincie is er een Faunabeheereenheid die verantwoordelijk is voor het opstellen van faunabeheerplannen. Hierin staat welke maatregelen ingezet kunnen worden om schade door ganzen te voorkomen. Het gaat in eerste instantie om preventieve maatregelen, zoals weren met afschriklinten of verjagen met knalapparaten. Als dit soort maatregelen onvoldoende effect heeft, komt ook afschot in beeld.

De faunabeheereenheden van Flevoland, Zuid-Holland, Noord-Holland, Utrecht en Zeeland maken samen het interprovinciale Ganzenplan 2024-2030. Hierbij betrekken zij beleidsmedewerkers van de provincies, omgevingsdiensten, BIJ12, wetenschappers, juristen en deskundigen.

Er wordt gewerkt in verschillende schrijfrondes. De conceptteksten worden op de website www.ganzenplan.nl geplaatst. Iedereen die er belang bij heeft, zoals jachtaktehouders, boswachters, grondgebruikers en natuur- en dierenbeschermingsorganisaties, kan reageren op de conceptteksten.

Mocht er iets missen, is iets niet duidelijk of heeft iemand een goede tip, dan kan men dat aangeven. Daarna worden de teksten zo nodig aangepast. Op deze manier kunnen alle belangen, kennis en inzichten goed worden afgewogen en wordt toegewerkt richting een gezamenlijk interprovinciaal faunabeheerplan Ganzen 2024-2030.

 

 

De Link naar onze website met meer informatie over de Shooting Event vind je hier: Shooting Events | Theclayladies.nl

Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) wil nachtkijkers en geluidsdempers mogelijk maken voor de jacht op everzwijnen. Ze anticipeert met een update van Vlaamse milieuregelgeving terzake op de wetswijziging die zij aan de federale regering vraagt. Ook wil ze de huidige regelgeving over de visserij, jacht, het natuurbeheer en soorten geregeld via verschillende, vaak verouderde, wetten en decreten. Demir wil nu een einde maken met alle oubollige milieuregelgeving en stelt een uitgebreide update voor.

Sinds 2006 zijn everzwijnen terug in opmars in Vlaanderen. De meeste everzwijnen zitten in Wallonië, Limburg, het noordoosten van Antwerpen en in Vlaams Brabant. De dieren zorgen onder meer voor vraatschade aan maïs en granen.

Al enkele jaren vragende partij

Voor de jacht op everzwijnen anticipeert Demir op de wetswijziging die zij aan de federale regering vraagt om nachtkijkers en geluidsdempers toe te laten voor de bestrijding. De Vlaamse minister van Omgeving is daar al enkele jaren vragende partij voor. “Indien de gevraagde aanpassing van de federale wapenwet er eindelijk komt, is de Vlaamse wetgeving er dus al op voorzien”, zegt de minister.

Het toelaten van nachtkijkers en geluidsdempers in de jacht tegen everzwijnen maakt deel uit van een groter pakket van hervormingen. Ze heeft haar hervormingsregelgeving na het akkoord van de Vlaamse ministerraad op 20 oktober bezorgd aan de adviesraden in de hoop dat de maatregelen in de loop van 2024 in kunnen gaan.

Gepubliceerd op : 23/10/2023 17:01

De Tweede Kamer heeft afgelopen dinsdag drie moties aangenomen die betrekking hebben op de bejaagbaarheid van verschillende diersoorten in Nederland.

Twee daarvan kunnen positief worden uitgelegd. De derde motie van Akerboom (PvdD) over het schrappen van soorten die in hun voortbestaan worden bedreigd van de landelijke vrijstellingslijst kwam niet als een verrassing gezien de uitspraak van de Raad van State in Noord-Holland eind april in een procedure tegen het goedkeuringsbesluit Faunabeheerplan Algemene soorten 2017-2023 FBE Noord-Holland, waarin zij oordeelde dat zowel de landelijke als de provinciale vrijstellingen in het faunabeheerplan van de provincie onvoldoende zijn onderbouwd.

Motie PvdD

De motie waarin zonder meer gesteld wordt dat de dieren die op de landelijke vrijstellingslijst staan in hun voort bestaan bedreigd worden of gevaar lopen, dit naar aanleiding van de uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. Dat deze in de lijst vermelde diersoorten, houtduif, zwarte kraai en kauw, konijn en vos niet voldoende onderbouwd is om aan de eisen van de Natuurbeschermingswet te voldoen. Daarmee zou de landelijke vrijstellingslijst niet langer van toepassing mogen zijn.

Geen gevolgen

De PvdD suggereert in haar motie dat meerdere diersoorten op de landelijke vrijstellingslijst in hun voorbestaan bedreigd zouden worden. Dit is voor alle soorten op de vrijstellingslijst pertinent onjuist.

Enkel het konijn staat op de Rode Lijst als zijnde ‘gevoelig’. Dit is de meest lichte status: de geschatte populatie bedraagt tussen de 1.1 en 3.4 miljoen (bron: WEnR). Dit betekent dat deze motie – wanneer deze zou worden uitgevoerd – waarschijnlijk geen gevolgen heeft voor de bejaging van de diersoorten op de landelijke vrijstellingslijst, op het konijn na. Ook als een soort (tijdelijk) niet is vrijgesteld, blijft bejaging op basis van een ontheffing eventueel wel mogelijk, maar de regeldruk neemt hierdoor fors toe. Ook voor de boeren is deze motie een potentiële tegenvaller, gezien de grote schade die de vrijgestelde soorten toebrengen aan de gewassen.

Voorsorteren op nieuwe situatie

 Deze uitspraak heeft ook de andere provincies doen inzien dat de Faunabeheerplannen in de toekomst – ook daar waar het de landelijk vrijgestelde soorten betreft – beter onderbouwd dienen te worden. Het afgelopen half jaar hebben diverse provincies daarom al voorgesorteerd op deze situatie.

Het is maar de vraag of de minister uitvoering zal geven aan de motie, gezien zij al meerdere keren heeft aangegeven bezig te zijn met een stelselwijziging van het faunabeheer in Nederland. Hierover hebben de Jagersverenigingen regelmatig en goed contact met de minister.

Motie Landelijke aanpak exotenbestrijding (BBB)

De motie van Van der Plas (BBB) die pleit voor een landelijke aanpak van het invasieve exotenbeleid, gezien de provinciale verschillen, werd niet onwelwillend ontvangen door de demissionair minister voor Natuur en Stikstof en is door een grote meerderheid van de Kamer aangenomen.

Motie (PvdD) Essentiële rol van grote predatoren in Natuurbeleid

Hetzelfde geldt voor de motie van Akerboom die de demissionair minister verzoekt om de essentiële rol van grote predatoren voor het functioneren van het ecosysteem mee te nemen in het toekomstbestendig maken van het natuurbeleid. In het eerste antwoord op deze motie stelt Van der Wal dat er in de natuurbeschermingsregelgeving ook vanuit wordt gegaan, dat bij beschermde soorten zoals de wolf nodig kan zijn beheersmaatregelen te treffen. Daarmee redeneert de minister in lijn met de Jagersvereniging, die de wolf als een toevoeging van het ecosysteem ziet, maar van mening is dat Nederland te klein is voor een ongecontroleerde toename van deze roofdieren.  

Voorzitter NOJG – René Leegte

Geeft aan dat op maandag 6 november, de NOJG en Jagersvereniging een bijeenkomst hebben gepland met het Ministerie van Natuur en Stikstof en op dinsdag 7 november is er ook een gesprek met de minister gepland waarin ook deze moties en de gevolgen van de uitspraak Bodemprocedure Haas en konijn besproken zullen worden.

Wetenschappers van de Wageningen Universiteit schetsen een somber beeld van de overlevingskansen van het korhoen in het Nationaal Park de Sallandse Heuvelrug in de provincie Overijssel. Als er niet snel iets wordt gedaan aan de hoeveelheid stikstof die op de Sallandse Heuvelrug neerslaat, sterft het korhoen in Nederland uit. Die alarmerende boodschap verkondigen zij in een rapport dat vrijdag 13 oktober is gepresenteerd. Ook zijn er volgens hen noodmaatregelen nodig om de verdroging van het gebied tegen te gaan.

 

NOJG-lid en voormalig jachtopziener Hans Spijkerman zegt ‘met grote verbazing’ kennis te hebben genomen van de bevindingen van de onderzoekers, waarover dagblad Tubantia maandag 16 oktober uitvoerig publiceert. https://www.tubantia.nl/hellendoorn/definitief-uitsterven-van-korhoen-op-sallandse-heuvelrug-dreigt-er-moet-wat-gebeuren~a044d579/.

,,Ik zal niet zeggen dat het allemaal onzin is, maar de bewering dat stikstof uit de landbouw ook in dit geval weer wordt aangewezen als de grote boosdoener, snijdt maar weinig hout”, zegt voormalig jachtopziener en prominent lid van de Nederlandse Organisatie voor Jacht en Grondbeheer (NOJG) Hans Spijkerman. ,,Ik hou me al vele jaren bezig met de stand van het korhoen op de Sallandse Heuvelrug. Iemand met een klein beetje verstand van natuurbeheer ziet er diverse andere zaken spelen die in het rapport van de Wageningen Universiteit niet aan de orde komen.”

De hoofdoorzaak van het nagenoeg uitsterven van het korhoen is predatie, zegt Hans Spijkerman met grote stelligheid. ,,De havik – en in mindere mate – de vos, vreten de vogels op. De dieren die worden aangevoerd vanuit het buitenland wordt uitgezet op het moment dat de baltsperiode al zo’n beetje ten einde is, waardoor van voortplanting nauwelijks sprake is en er simpelweg veel te weinig kuikens komen.”

De voormalig jachtopziener doelt op het feit dat de provincie Overijssel al sinds 2012 pogingen onderneemt het korhoen voor uitsterven te behoeden door korhoenders uit Zweden te laten overkomen. ,,Die ingreep heeft de provincie 350.000 euro gekost, maar uiteindelijk heeft het onvoldoende opgeleverd.”

In 2021 is besloten om er in vijf jaar tijd nogmaals 300.000 euro tegenaan te gooien. ,,Opnieuw veel geld”, aldus Hans Spijkerman. ,,Ik kan je nu al vertellen dat dat weinig zoden aan de dijk zet. Als je werkelijks iets voor het korhoen wilt doen, moet je de natuur een handje helpen door ook te kijken naar andere zaken dan alleen maar stikstof.”    

The Clay ladies NL zijn op zoek naar jou!

Heb jij een hart voor het kleiduiven schieten en wil jij meehelpen om de Clay ladies NL naar een hoger level te brengen in Nederland?

We komen namelijk handjes tekort en hebben plek voor 2 nieuwe teamleden.

The Clay Ladies NL zijn het eerste vrouwelijke schuttersgenootschap van Nederland. Onlangs zijn we als ondercommissie aangesloten bij de NOJG.

We organiseren minimaal 6 keer per jaar een Shooting Event door heel Nederland. Zo willen we iedereen zien te bereiken. Naast dat we Shooting Events organiseren, willen we ook een platform zijn waar informatie te vinden is over het kleiduiven schieten. Ook hebben we veel ideeën, waar we nu te weinig tijd voor hebben om ze uit te werken.

Wij, Ellen en Ilse, zijn nu de drijvende kracht achter The Clay Ladies NL.

Het betreft een vrijwilligersvacature voor een aantal uur in de week. Doordat we met de nieuwe commissieleden de taken willen gaan verdelen, kunnen we nog niet precies zeggen hoeveel tijd het je per week gaat kosten. Dit hangt ook af van je eigen draagkracht en zullen we verder bespreken tijdens het selectiegesprek.

 

Wie zoeken wij? En wat kun je?

• Je wilt samen met ons de Shooting Events organiseren
• Je kunt fysiek aanwezig zijn bij Shooting Events
• Je hebt kennis van het kleiduiven schieten
• Je kunt content maken (teksten schrijven, foto’s en filmpjes maken etc)
• Je hebt kennis van Facebook, Microsoft Office (Word, Exel etc,) en Teams
• Je bent in het bezit van rijbewijs B
• Je bent een teamplayer
• Je bent creatief
• Je bent integer
• En heb je nog meer kwaliteiten die van toepassing kunnen zijn, zijn deze uiteraard van harte welkom,

Zie jij jezelf terug in deze vacature en heb je zin om mee te helpen The Clay Ladies verder op de kaart te zetten?

Stuur dan een e-mail met jouw motivatie vóór woensdag 1 november a.s. naar: clayladies@nojg.nl

Als we jou geselecteerd hebben, zullen we in week 45  via teams een gesprek met je houden.

Mochten we elkaar kunnen vinden, dan vragen we je om ook aanwezig te zijn op het volgende Shooting Event op zaterdag 25 november bij Vulpes Vulpes.

 

We kijken uit naar veel leuke reacties.

 

Ilse Elshof en Ellen van Gool

 Gezamenlijk bericht van Dutch Wildlife Health Centre, Erasmus MC, Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu en Wageningen Bioveterinary Research, met dank aan Koninklijke Nederlandse Jagersvereniging, Nationaal Park Zuid-Kennemerland en Waternet.

Nadat in augustus 2021 in de Verenigde Staten en Canada witstaartherten positief waren getest op SARS-CoV-2 en uit onderzoek bleek dat ze de infectie ook hadden doorgegeven aan andere herten, riep de WOAH (Wereldorganisatie voor Diergezondheid) alle landen op om te kijken naar SARS-CoV-2 bij hertachtigen. In Europa is in meerdere landen, waaronder Nederland, hier onderzoek naar gedaan. In Nederland zijn in 2022 monsters van damherten en reeën getest op het Sars-CoV-2 virus. Er is geen virus of antistoffen aangetoond.

De achtergrond

In de Verenigde Staten en Canada zijn witstaartherten positief getest op SARS-CoV-2. Uit meerdere onderzoeken bleek dat de witstaartherten niet alleen besmet zijn geraakt, maar de infectie ook hebben doorgegeven aan andere herten. Daarom heeft de WOAH, voorheen OIE, (Wereldorganisatie voor Diergezondheid) alle landen opgeroepen om te kijken naar SARS-CoV-2 bij hertachtigen. In Europa wordt in meerdere landen onderzoek gedaan, hoewel hier geen witstaartherten in het wild voorkomen.

Daarnaast ontving DWHC meerdere vragen van bezorgde faunabeheerders over reeën met longproblemen. Uit onderzoek kwam naar voren dat longwormen de primaire oorzaak waren, maar het is toch belangrijk om corona als medeoorzaak uit te kunnen sluiten.

In Nederland richt het onderzoek zich op de damherten in de duinen, reeën verspreid over het land, en op bij DWHC voor onderzoek naar de doodsoorzaak binnengekomen hertachtigen.

Voor de damherten is gekozen, omdat zij net als witstaartherten in (kleine) roedels leven en in de duinen veel bezoekers komen, waardoor mogelijk een verhoogd risico is op blootstelling aan het virus. Het ree staat genetisch gezien dichter bij witstaartherten dan damherten en het is daarom belangrijk om ook reeën te testen op SARS-CoV-2.

Methode en uitvoering

Van damherten en reeën die in het kader van beheer werden geschoten, zijn een neusswab (is het dier op het moment van bemonsteren geïnfecteerd met het SARS-CoV-2 virus) en bloedmonsters (is het dier in het verleden in contact geweest of besmet geweest met het virus) genomen. De faunabeheerders van de Amsterdamse Waterleidingduinen (Waternet) en Nationaal Park Zuid-Kennemerland hebben de monsters van de damherten genomen. De reeën zijn via de Koninklijke Nederlandse Jagersvereniging door jagers bemonsterd. De reeënmonsters kwamen voornamelijk Noord-Brabant (19/25). Uit de DWHC-biobank zijn daarnaast nog long en bloedmonsters van reeën, damherten en edelherten getest.
De meeste damherten monsters zijn genomen tussen 24 januari en 4 februari 2022. Daarnaast nog enkele monsters in de periode 21 februari – 31 maart 2022. De periode voor het onderzoek bij reeën liep van 1 april tot en met 15 oktober 2022. Daarnaast is van de hertachtigen die in 2020, 2021 – bij DWHC voor onderzoek zijn binnengekomen, materiaal ook op het SARS-CoV-2 virus getest.

De neusswabs zijn bij het Erasmus MC getest, de bloedmonsters bij het RIVM en WBVR, en het DWHC-biobank materiaal is bij WBVR getest.

De resultaten

Van de damherten zijn 164 monsters binnengekomen, van de reeën 25 en uit de DWHC biobank zijn 54 dieren getest (1 damherten, 2 edelherten, 37 reeën). Zowel de neusswabs, als de longmonsters waren negatief voor SARS-CoV-2 virus. In geen van de bloedmonsters zijn SARS-CoV-2 antilichamen aangetoond.

 

Conclusie

Uit de testresultaten blijkt dat de geteste damherten en reeën zowel ten tijde van het onderzoek als in de maanden ervoor waarschijnlijk niet blootgesteld zijn geweest aan het Sars-CoV-2 virus.

De uitkomsten van het onderzoek zijn opgenomen in het RIVM rapport Staat van Zoönosen 2022 dat op 13 oktober 2022 online komt: https://www.onehealth.nl/staat-van-zoonosen-2022

Resultaten andere Europese landen:

Negatieve testresultaten in Europa:

In Verenigd Koninkrijk, Duitsland, Oostenrijk en Polen is geen SAR-CoV-2 gevonden bij edelherten en damherten.

Positieve testresultaten in Europa

In Dublin, Ierland zijn bij damherten in een stadspark, antilichamen tegen SARS-CoV-2 aangetoond. Deze damherten zijn dus met het virus in aanraking geweest. De damherten in dit park worden door mensen uit de hand gevoerd.

In Spanje zijn antilichamen aangetoond bij 4 damherten en 2 edelherten. De 4 damherten en 1 edelhert kwamen uit een stadspark, het andere edelhert uit landelijk gebied. Alle reeën samples waren negatief.

 

Meer informatie over SARS-CoV-2 bij hertachtigen o.a. in:

 Screening of wild deer populations for exposure to SARS‐CoV‐2 in the United Kingdom, 2020–2021 – Holding – 2022 – Transboundary and Emerging Diseases – Wiley Online Library (uu.nl)

SARS-CoV-2 has not emerged in roe, red or fallow deer in Germany or Austria during the COVID 19 pandemic | bioRxiv

Viruses | Free Full-Text | Wild Red Deer (Cervus elaphus) Do Not Play a Role as Vectors or Reservoirs of SARS-CoV-2 in North-Eastern Poland (mdpi.com)

Dublin deer herd first in Europe to be infected with COVID-19 virus, raising concerns about further spread | Science | AAAS (uu.nl)

SARS-CoV-2 Neutralizing Antibodies in Free-Ranging Fallow Deer (Dama dama) and Red Deer (Cervus elaphus) in Suburban and Rural Areas in Spain (hindawi.com)

https://www.theguardian.com/world/2021/nov/11/us-covid-wildlife-virus

De Duitse minister van Milieu Steffi Lemke wil het afschieten van wolven die grazende dieren hebben gedood makkelijker maken. Lemke presenteerde een wetsvoorstel, maar de deelstaten moeten nog akkoord gaan om dit voorstel er door te krijgen. In Duitsland werden dit jaar rond de dertig paarden door wolven gedood.

Het afschieten van wolven was voorheen juridisch nog niet mogelijk en moest er via een DNA-test bewezen worden dat het desbetreffende dier door een wolf gedood was.

Zie voor meer informatie:https://www.horses.nl

De Nederlandse politiek laat een duidelijke tweedeling zien als het gaat om de jacht en het daarmee samenhangende natuurbeheer. Dat blijkt uit een inventarisatie van de beschikbare (concept)programma’s voor de Tweede Kamerverkiezingen op woensdag 22 november.  Hieronder een overzicht van de standpunten.

De duidelijkste voorstanders van de jacht zijn VVD, BBB en het CDA. D66, GroenLinks/PvdA en de PVV moeten er weinig van hebben, terwijl de ChristenUnie zich wat meer op de vlakte houdt en laat weten alleen te kunnen instemmen met de jacht in geval van natuur- en faunabeheer. De Partij voor de Dieren wil, zoals verwacht, dat er zo spoedig mogelijk een einde komt aan de jacht.

VVD: ‘Jagers hard nodig voor effectief en actief natuurbeheer’

 De VVD pleit voor een ‘effectief en actief natuurbeheer’, waarin een belangrijke rol is weggelegd voor jagers. Die zorgen immers voor de instandhouding van de biodiversiteit, aldus de partij. De liberalen koersen af op nieuwe wetgeving die erop gericht is dat de stand van een diersoort regionaal wordt bepaald. Ook wil de VVD een nieuw telprotocol invoeren.

CDA: ‘Natuur kan niet zonder goed opgeleide jagers’

Het CDA is voorstander van een ‘doeltreffend faunabeheer’. Een dergelijke aanpak, waarin een belangrijke rol is weggelegd voor fauna- en wildbeheereenheden én opgeleide jagers, is essentieel voor het behoud van gezonde dierpopulaties, staat in het verkiezingsprogramma van de christendemocraten. ,,Jagers, als vakbekwame vrijwilligers, dragen bij aan verkeersveiligheid, fungeren als waarnemers in landelijke gebieden en zijn betrokken bij het beheer en de bestrijding van schade.”

CDA: ‘Geen plaats voor de wolf in Nederland’

Net als de VVD is het CDA voor de invoering van een nieuwe telmethodiek. Die zou het hele leefgebied van diersoorten moeten bestrijken, zodat een op maat gemaakt faunabeheer mogelijk is.

Voor de wolf is wat het CDA betreft geen plek in Nederland. ,,De Europese beschermde status (van de wolf, red.) moet omlaag, zodat de populatie in Nederland kan worden beheerd”, aldus de christendemocraten in hun inmiddels vastgestelde verkiezingsprogramma.

BBB: ‘Meer vertrouwen in jagers dan in theoretische modellen’

 BBB vertrouwt, als het natuurbeschermingsbeleid gaat, meer op deskundigen in het veld dan op theoretische modellen, aldus het inmiddels vastgestelde programma. Bij het vaststellen van beleid rondom de jacht, hecht BBB sterk aan waarnemingen van ‘mensen die weten waar ze over praten’, zoals jagers, boeren, telers, tuinders, vissers en terreinbeheerders. BBB is zelfs bereid voor hun inzet te betalen. Daarnaast worden hun bevindingen gebruikt om een nieuwe ambitie voor de Nederlandse biodiversiteit te formuleren. ,,Deze ambitie wordt leidend in de gesprekken met de Europese Unie en maatgevend voor nieuwe Nederlandse doelstellingen”, aldus BBB.

BBB: ‘Boerennatuur is óók natuur”

De relatieve nieuwkomer in de Nederlandse politiek merkt verder op dat ‘boerennatuur ook natuur is’. ,,Onderhoud en beheer van natuur besteden we uit aan de lokaal gevestigde agrariërs en het beheer van de wildstand aan jagers.”

ChristenUnie: ‘Jagen ja, maar niet als sport’

De ChristenUnie is eveneens voorstander van de jacht, zolang die maar ten dienste staat van goed faunabeheer en schadebestrijding. De christelijke partij is uitdrukkelijk van mening dat jagen géén sport mag zijn. Afgeschoten wild moet als voedsel worden aangeboden, aldus de ChristenUnie.

 

---

GroenLinks/PvdA: ‘Beheerjacht ja, maar slechts in uitzonderlijke gevallen’

Als het aan GroenLinks/PvdA ligt, is het binnenkort afgelopen met wat ze noemen de ‘plezierjacht’ in Nederland en is er enkel nog plaats voor beheerjacht. Zelfs die laatste vorm van jacht dient enkel te worden toegestaan in uitzonderlijke gevallen, zo vinden GroenLinks en PvdA. ,,Beheerjacht staan we alleen toe bij bedreiging van de volksgezondheid, veiligheid en biodiversiteit en als bewezen is dat andere – diervriendelijke  – alternatieven niet werken.”

D66: ‘Juridische status van dieren versterken’

D66 gaat nog een heel stuk verder. De partij is van plan ‘de juridische status van dieren versterken’, aldus het conceptverkiezingsprogramma. ,,D66 wil dieren voor de wet erkennen als wezens met bewustzijn en gevoel”, zo staat te lezen op pagina 159.

PVV: ‘Stroperij keihard aanpakken’

De PVV is niet alleen fel tegenstander van de ‘plezierjacht’, maar neemt ook een keihard standpunt in als het gaat om zaken rondom de jacht die het daglicht niet kunnen verdragen. ,,Illegale  handelaren, malafide broodfokkers, stropers en trofeejagers dienen ( ) hard te worden aangepakt en bestraft, evenals de in- en export en de doorvoer van handel in hieruit verkregen producten.”

De provincie Limburg kampt met een aanzienlijk financieel tekort als het gaat om compensatie van boeren en tuinders die getroffen zijn door gewasschade door zoogdieren en vogels. Het speciale fonds dat vergoedingen uitkeert voor faunaschade, vertoont op dit moment een tekort van 700.00 euro, zo meldt De Limburger.

Het tekort is ontstaan doordat steeds meer agrariërs een beroep doen op het fonds. Daarnaast is de hoogte van de tegemoetkomingen gestegen, zo leidt de krant af uit cijfers van BIJ12, de organisatie die de samenwerkende provincies ondersteunt bij de uitvoering van wettelijke taken over het landelijk gebied en de (semi) openbare buitenruimte en ook alle aanvragen afhandelt.

Steeds meer boeren en tuinders kloppen aan bij de provincie omdat ze te maken hebben met schade door onder andere wilde zwijnen, dassen, roeken en zwarte kraaien. In totaal werd vorig jaar ruim € 900.000,- aan schadevergoeding uitgekeerd. Jarenlang lag dat bedrag op ongeveer de helft. De Limburgse gedeputeerde Léon Faassen roept agrarische ondernemers op om zelf ook maatregelen te nemen tegen eventuele faunaschade.

Theo Coumans, bestuurslid van de Limburgse Land- en Tuinbouwbond, laat De Limburger weten zich zorgen te maken over de toekomst. Volgens hem is de werkelijke schade vele malen hoger dan het totaal aan vergoedingen dat wordt uitgekeerd. Aanvragen voor een (gedeeltelijke) vergoeding zijn volgens hem veel te tijdrovend en bureaucratisch en daarom worden ook heel veel kleinere schades niet aangemeld en geeft het schadebeeld ook een vertekend beeld van de werkelijke faunaschade.

 

Demissionair minister Christianne van der Wal (Natuur) neemt nog deze maand een besluit over een verzoek van de Faunabescherming om de Veluwe aan te wijzen als ‘speciale beschermingszone’ voor de wolf. Een dergelijke aanwijzing zou betekenen dat er een einde komt aan de jacht op herten en wilde zwijnen in het natuurgebied, dieren waarop de wolf zelf ook jaagt.

Herrie en onrust

Volgens de Faunabescherming is een jachtverbod noodzakelijk om de prooidieren van de wolf, die zelf al Europese bescherming geniet, te beschermen tegen jagers. Woordvoerder Harm Niesen van de natuurclub zorgt de jacht op edel- en damherten en wilde zwijnen voor herrie en onrust in het bos. ,,Overal verkeer en geluid en dat allemaal buiten de paden”, zegt hij in De Telegraaf. ,,Erg verstorend voor de wolven die juist jagen op herten en zwijnen.”

Als de Veluwe de status van ‘speciale beschermingszone’ voor de wolf zou krijgen, zou dat betekenen dat het ministerie de jacht in het Natura-2000-gebied aan banden zou moeten leggen.

Weinig begrip

Het verzoek aan de minister stuit alvast op zeer weinig begrip van Seger van Voorst tot Voorst, directeur van het Nationale Park De Hoge Veluwe. ,,De Faunabescherming doet dit verzoek alleen maar omdat ze één doel hebben: een totaal jachtverbod”, stelt hij in De Telegraaf. ,,Het zijn echter de jagers die selecteren en soorten niet laten uitsterven, terwijl wolven pakken wat ze pakken kunnen en geen rekening houden met ondergrenzen van aantallen prooidieren.”

Wolvensnacks

Volgens Van Voorst tot Voorst zijn het juist de wolven die het grofwild op de Veluwe enorm schuw hebben gemaakt. ,,Dat gaat ten koste van de wildzichtbaarheid. Daarnaast richten de wolven grote schade aan aan de biodiversiteit. Niet alleen grote grazers als herten, reeën, wilde varkens, moeflons, koeien, paarden en gescheperde schapen worden gepakt, maar ook kleine zoogdieren verdwijnen als een soort wolvensnacks. De jacht in ons gebied is bovendien geen doel, maar het sluitstuk van beheer ter bescherming van beschermde flora en natuurlijke bosverjonging.

Hypothetische situatie

De kans dat de minister het verzoek van de Faunabescherming is overigens te verwaarlozen, zo blijkt uit een formulering van haar woordvoerster. Ze spreekt van een ‘vooralsnog hypothetische situatie’. Een eventuele ‘speciale beschermingszone’ zou op zijn vroegst pas aan de orde zijn in 2029, tien jaar na de eerste voortplanting van de wolf.