De ziekte van Aujeszky heeft recent in Frankrijk geleid tot de dood van minstens 10 jachthonden na contact met besmette wilde zwijnen. Dit dodelijke virus, dat meestal binnen 48 uur fataal is, heeft zich de laatste weken verder verspreid en is nu ook aanwezig in de Dordogne, een populaire bestemming voor Nederlandse toeristen[1][3].
De ziekte van Aujeszky wordt veroorzaakt door het varkensherspesvirus type 1 en treft voornamelijk varkensachtigen, waaronder wilde zwijnen[3]. Andere diersoorten zoals honden, katten en herkauwers kunnen ook besmet raken, maar kunnen de ziekte niet doorgeven en worden beschouwd als “dead-end” gastheren[3] Bij deze dieren ontwikkelt de ziekte zich snel (48 tot 72 uur) en is altijd dodelijk[3].
Verspreiding en risico’s
Het virus circuleert nog steeds onder wilde dieren in Frankrijk, ondanks dat het land officieel vrij is van de ziekte bij gehouden varkens[3]. In 2023 en 2024 zijn er gevallen van Aujeszky vastgesteld bij jachthonden in Frankrijk, wat wijst op een aanhoudend virusreservoir bij wilde everzwijnen[3].
Preventie en maatregelen
Om het risico op besmetting van jachthonden te verminderen, worden de volgende voorzorgsmaatregelen aanbevolen:
- Voorkom contact tussen honden en slachtafval of geslachte zwijnen.
- Voer honden nooit met slachtafval van wilde zwijnen
- Houd honden weg van schuurbomen, voerplaatsen of door zwijnen opengebroken bodem[4].
- Leer honden aan om wilde zwijnen niet aan te bijten.
- Werk hygiënisch bij het ontweiden en slachten van wild
Franse dierenartsen roepen op tot een vaccinatiecampagne voor jachthonden om verdere verspreiding te voorkomen.
Situatie in Nederland
Nederland heeft sinds 1 januari 2009 de officiële status “Vrij van Aujeszky” binnen de EU. In 2015 was slechts 1 van de 542 onderzochte wilde zwijnen in Nederland positief voor het virus
Het is belangrijk op te merken dat mensen en mensapen ongevoelig zijn voor het virus, en paarden worden beschouwd als praktisch ongevoelig[5].
Referenties:
[1] https://www.gddiergezondheid.nl/nl/Diergezondheid/Dierziekten/Ziekte-van-Aujeszky
[2] https://frodo-n-co.nl/artikelen/over-wild,-wind-en-werklust
[3] https://favv-afsca.be/nl/themas/dieren/dierengezondheid/dierziekten/ziekte-van-aujeszky
[5] https://www.wur.nl/nl/onderzoek-resultaten/onderzoeksinstituten/bioveterinary-research/dierziekten/virusziekten/ziekte-van-aujeszky-1.htm
[6] https://www.gddiergezondheid.nl/nl/Actueel/Nieuws/2020/04/Aujeszky-uitbraak-onder-wilde-zwijnen-in-Midden-Frankrijk
[7] https://www.varkensbedrijf.nl/diergezondheid/afrikaanse-varkenspest/wilde-zwijnen-midden-frankrijk-besmet-met-aujeszky/
De symptomen van de ziekte van Aujeszky bij honden zijn ernstig en ontwikkelen zich snel. De belangrijkste symptomen zijn:
- Hevige jeuk : Dit is een opvallend symptoom, vaak leidend tot zelfverminking door overmatig schuren, bijten of likken
- Neurologische verschijnselen : Deze omvatten krampen, trillen, apathie, en soms agressie die tegen het eigen lichaam gericht is.
- Overmatig speekselen : Dit kan lijken op symptomen van hondsdolheid (rabies).
- Lusteloosheid en zwakte : Honden worden snel apathisch en verliezen hun energie.
- Braken en diarree : Dit kan in sommige gevallen voorkomen .
- Snelle achteruitgang : De ziekte leidt altijd tot de dood binnen 48 tot 72 uur na het optreden van de eerste symptomen .
Het is belangrijk om te weten dat er geen behandeling mogelijk is voor deze ziekte bij honden. Preventieve maatregelen, zoals het vermijden van contact met besmette varkens of varkensvlees, zijn cruciaal.
Om uw jachthond te beschermen tegen de ziekte van Aujeszky kunt u de volgende voorzorgsmaatregelen nemen:
- Voorkom contact tussen uw hond en slachtafval of geslachte wilde zwijnen .
- Leer uw hond tijdens de training om op afstand te blijven van wilde zwijnen
- Voer uw hond nooit met slachtafval van wilde zwijnen .
- Houd uw hond weg van schuurbomen, voerplaatsen of door zwijnen opengebroken bodem .
- Train uw hond om wilde zwijnen niet aan te bijten .
- Wees extra voorzichtig bij nazoek met zweethonden, aangezien zweet hoge virusconcentraties kan bevatten .
- Werk hygiënisch bij het ontweiden en slachten van wild: draag handschoenen, was handen en onderarmen na afloop, en voorkom dat uw hond in contact komt met verontreinigde kleding en laarzen
Het is belangrijk op te merken dat er momenteel geen behandeling mogelijk is voor de ziekte van Aujeszky bij honden 1 . In Frankrijk roepen dierenartsen op tot een vaccinatiecampagne voor jachthonden, maar in Nederland is dit momenteel niet aan de orde aangezien het land sinds 2009 officieel vrij is van de ziekte 1 .
